Metehan ilk “Ordu Teşkilatını” kuran Türk Kağanı olarak kabul edilir. Metehan 209 da Xioungnu hükümdarı oldu ve önceki vatanları olan Ordos ülkesinde, Türk ırkından olan boyları birleştirdi. Sonra 10.000 süvariden oluşan bir “Tümen” oluşturdu. Bunları bir araya getirerek, 24 tümenden bir ordu kurdu. Bu orduyu 6 büyük komutanın emrine verdi. Bunlarında üstünde iki kumandanlık oluşturdu.
Metehan döneminde ıslıklı oklar yani delikli oklar kullanılıyordu. Bu oklar hedefe isabet eder ve onu parçalayan güçlü oklardı. Kurduğu bu 24 Tümenli ordudaki süvarileri, delikli-ıslıklı oklar ile donatmış ve “Okçu Teşkilatını” kurmuştu. 24 sayısı Türk tasnif ve teşkilat sisteminde kadim bir sayıdır.
M.Ö. 220 yılında Xioungnu’ların Yabgusu Teoman idi. Metehan ise Tanju unvanı taşıyordu. Shan’yü-Tanyu-Tanju ve Yabgu unvanları, eski Xioungnu-Hun hakanlarına verilen bir rütbelerdi. Ziya Gökalp’e göre Türk ilhanlığının kurucusu Mete’dir. Teoman’ın oğlu Metehan Yabguluğu Hakanlığa ve Hakanlıktan da İlhanlığa yükseltti.
Tudunlara Oğuzlarda Boybeyi denirdi. Boy beylerinin emrinde 40 yiğit bulunurdu. Boybeyi rütbesi Göktürklerde de vardı. Orhun Kitâbesi’nde, Bilge Kağan “Ey sağdaki şadlar ve boy beyleri…” diye seslenir.
Tudunluğun üstünde Yabguluk, onun üstünde Hakanlık, ve sonra İlhanlık gelirdi.
Nuray Bilgili.
METE HAN