Rus sanatçı Alena Abramova’nın yaptığı Cengiz Han figürü
"Prof. İbrahim Kafesoğlu, Cengiz Kağan'ın Türk değil, Moğol olduğu konusunda ısrar etmişti. Prof. Dr. Zeki Velidi Togan ise aksini iddia ediyordu. Togan, Çingiz Kağan'ın soyca Türk olduğuna kesinlikle kanaat getirmişti. 1941'deki 'Moğollar, Çingiz ve Türkler' adlı eserinde bu konuyu ele almış ve iddiasını kanıtlamıştır. 1946'da yayınlanan 'Umumi Türk Tarihine Giriş' adlı eserinde de aynı sonuca ulaşmıştı. 16 yıl sonra yazdığı 'Cengiz Türk'tür' adlı makalesi ile bu tezini tekrar perçinlemiştir.
Atsız beğ de Cengiz'in (ve Timur'un) öz be öz Türk olduklarını delilleriyle anlatmıştır. (4 Mayıs 1952 Ankara Konferansı ve Ötüken, Ağustos 1966, sayı 31–32)
Klaproth ve Rasonyi gibi birçok tarihçi de Cengiz Kağan'ın Türklüğünü doğrular nitelikte kanıtlar vermişlerdir.
Cengiz Kağan, soyları Gök Türkler'e dayanan Şato prenslerinin sekizinci göbek torunuydu. Uygurlar zamanında bu prensler, Türklerin develerini gütmekle görevli kuzeyli Moğolları denetlemek üzere oraya gönderilirdi. Moğollar arasında kalan bu Türk aile, Börütekin (Bozkurt), Alangoya (Altın geyik) ve özellikle Asena (Dişi Kurt) seçeresini unutmamış, kendilerinden türeyen "bozulmamış" ları 'Nirun' (safkan) klanından saymıştır. Cengiz Kağan'ın en yakın çevresi de bunlardan oluşmuştur.
Cengiz soyu, bunların en asili (ve Oğuz Kağan'a kadar çıkarılıp, hükümranlığa aday sayılan) Kay (Kayı, Kıyat) boyundandır. Ana kolu bu boydan olan aileden gelen Timur gibi, Cengiz Kağan da ak tenli, kumral, uzunca boylu ve yeşil-ela gözlüydü (Gök Türkler'in kağanlarının tasvirine aynen uyuyordu).. Hafif göz çekikliği ise, onun bir Cermen ya da Slav değil, Türk antropolojisine uygunluğunu gösteriyordu.
Cengiz'in babası Yesugei, bir Türk kızı olan Ulun Eke'yi kaçırıp evlenmiş, Temuçin (Cengiz Kağan) bu Türk anadan doğmuştu.
Cengiz, Moğolca da, Türkçe de konuşur, başka dil bilmezdi. Kendini Türk bildiği de, şu olaydan anlaşılıyor: Kadı Vahideddin kendisini Afganistan'da ziyarete geldiğinde, Kağan ona sormuş: "Peygamberiniz, benim için (Türkler için) ne diyor?
Kadı da, Peygamberin "Türkler size dokunmadıkça, siz de onlara dokunmayın" demiş olduğunu nakletmiş, Cengiz Kağan da bunun çok hakimane olduğunu söyleyerek Türk hitabını kendisine mal etmiş ve milliyet şuurunu belli etmiştir.
(Zeki Velidi Togan)
TEREF