Kompüter simulyasiyaları göstərib ki, kontinental çatlar planetin mantiyasını pozaraq, qitənin ürəyinə doğru yuvarlanan dərin dalğalara səbəb olur.
Sauthempton Universitetinin britaniyalı alimləri Yerin mantiyasında qitələrin yüksəlməsinə və dağ sistemlərinin formalaşmasına cavabdeh olan mexanizm aşkar ediblər. Araşdırma "Nature" elmi jurnalında dərc olunub.
Komanda superkontinent Qondvananın parçalanması zamanı meydana çıxan üç geoloji zonanı tədqiq edib. Onlardan biri Hindistan sahillərində, ikincisi Braziliyada, üçüncüsü isə Cənubi Afrikadakı Mərkəzi Yaylanı əhatə edir.
Tədqiqatçılar bu ərazilərin kontinental sərhədlərlə üst-üstə düşdüyünü göstərmək üçün topoqrafik xəritələrdən istifadə ediblər. Bu, kontinental plitələrin bir-birindən ayrılması (riftlənməsi) nəticəsində onların mənşəyini göstərir.
Kompüter modelləşdirməsi göstərib ki, kontinental çatlar mantiyanı pozaraq, qitənin ürəyinə doğru yuvarlanan dərin dalğalara səbəb olur.
Elm adamları daha sonra mövcud mineral məlumatları təhlil edərək, yayladakı yüksəlmə və eroziyanın mantiyadakı dalğa ilə, təxminən eyni vaxtda və eyni sürətlə içəriyə doğru yönəldiyini göstəriblər.
Bu, iki landşaft xüsusiyyətlərinin, ehtimal ki, eyni kontinental parçalanma prosesindən qaynaqlandığını göstərib.