Bu gün Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində növbəti veriliş efirə gedib. Jurnalist Rufik İsmayılovun müsahibi filologiya elmləri doktoru, professor Salidə Şərifova olub.

O, ermənilərin mənimsəməyə çalışdığı türk aşığı Sayat Novanın həyat və yaradıcılığından söhbət açıb. Qeyd edib ki, Sayat Novanın milli mənsubiyyəti haqqında müxtəlif fikirlər mövcuddur. Onun azərbaycanlı, erməni, gürcü və s. millətlərə mənsub olması haqqında müxtəlif iddialar səsləndirilir. Lakin ədibin qələmə aldığı poetik nümunələrdə şairin özünü türk kimi təqdim etməsi diqqətdən yayınmır.

Professorun sözlərinə görə, Sayat Novanın türk olması amili bir çox tədqiqatçılarımız tərəfindən vurğulanıb. Professor Məhərrəm Qasımlı, həmçinin tədqiqatçılardan Lalə Cəmilli, Teymur Əhmədov, Əli Şamilov və başqaları öz əsərlərində konkret faktlara müraciət etməklə Sayat Novanın əsl türk aşığı, şairi olduğunu önə çəkiblər.

Alim S.Şərifova deyib ki, Sayat Novanın erməni aşığı olmasını təsdiq edən hər hansı tutarlı fakt, sübut yoxdur: "Ədibin yaradıcılığı ilə tanışlıq onu deməyə əsas verir ki, Sayat Nova Azərbaycan dilinin incəliklərinə dərindən bələd olub, öz ana dilində müxtəlif şeirlər qələmə alıb. Bütün bunlara baxmayaraq, təəssüf ki, Sayat Novanın erməniləşdirilməsinə cəhdlər onun qələmə aldığı poetik nümunələrdəki sözlərin erməniləşdirilməsində də açıq-aydın özünü göstərir. Məsələn, şairin erməni dilindən tərcümə edilmiş "Bayatı" poetik nümunəsində sözlərin erməniləşdirlməsi özünü əks etdirir. Poetik nümunədə istifadə edilən "hazara" sözünün işlənməsinə diqqət yetirək.

Sayat Nova yazır ki, "Hazara hazar gərək, Yanan qəlbə qar gərək. Eşq əlindən məcnunam, Mənə doğru yar gərək". "Hazar ermənicə min - miqdar deməkdir", - kimi "hazar" sözünün izahı verilir. Bənddə istifadə edilən "hazara hazar gərək" sətrini erməni dilində olan sözlərin mənası ilə təqdim etdikdə, bu sətrin şeirin o biri sətirləri ilə əlaqələnməsi özünü göstərmir. Hərfi tərcümə etsək "minə min gərəkdir", - kimi mənasını verir. Lakin Azərbaycan dilində "həzər" sözü işlənilib ki, mənası da saqınma, uzaq olma, ehtiyat etmə, qorunma, çəkinmə, özünü gözləmə və s. mənalarındadır. Sətirdə "qorumağa qorumaq gərək", - kimi fikir ifadə etməsi özünü göstərir".

Professor S.Şərifova aşıq Sayat Novanın yaradıcılığında üstünlük təşkil edən mövzulara da diqqət çəkib. Bildirib ki, ədibin ələviliyi təbliğ edən şeirləri daha çoxdur. Alim sonda vurğulayıb ki, türk aşığı Sayat Novanın unudulmaması, ermənilər tərəfindən mənimsənilməsinin qarşısının alınması üçün onun əsərləri Azərbaycanda yenidən nəşr olunmalı, orta və ali təhsil müəssisələrinin tədris proqramına salınmalıdır.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulması, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri - qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Ətraflı Baku TV-nin süjetində: