ABŞ daha dağınıq və daha texnoloji terror mənzərəsi ilə üzləşib
11-09-2024, 15:18
ABŞ-ın terrorla mübarizə üzrə yüksək vəzifəli nümayəndəsinin bildirdiyinə görə, bir vaxtlar ABŞ və müttəfiqlərinin uzun illər hərbi təzyiqindən sonra uçuruma yaxınlaşan Əl-Qaidə və İslam Dövləti kimi aparıcı terror qrupları bərpalarının yollarını taparaq, yenidən ciddi və ölümcül təhlükə yaradır.
ABŞ Milli Terrorla Mübarizə Mərkəzinin (NCTC) nümayəndəsinin nadir ictimai qiymətləndirməsi Əl-Qaidənin 2001-ci il sentyabrın 11-də ABŞ-a qarşı terror hücumlarının 23-cü ildönümünə bir neçə gün qalmış açıqlanıb. Hücumlar 3000-ə yaxın insanın ölümünə səbəb olub. Burada son terror hücumlarının və texnologiyanın terror mənzərəsinin aktivləşdirilməsinə təsiri vurğulanıb.
NCTC-nin direktoru vəzifəsini icra edən Brett Holmqren Nyu-Yorkda antiterror simpoziumundakı çıxışında deyib ki, bu gün biz qlobal terrorizm təhlükəsi mənzərəsində başqa bir transformasiya anının ortasındayıq. O, İŞİD və ya DAEŞ kimi tanınan İslam Dövləti (İD) terror qruplaşmasının cəmi bir neçə il əvvəl ən dibdə olduğunu" deyərək, əlavə edib ki, ABŞ indi " antiterror tədbirləri sayəsində təhlükənin daha çox yayıldığını" görür.
"Biz təhlükənin real şəkildə çoxaldığını və ən azı Əl-Qaidə üçün ağırlıq mərkəzi olan Afrikanın bəzi yerlərinə keçid görürük. Son bir neçə ildə onlar Əfqanıstandan çıxarılıb və orada onların çox kiçik bir izi qalıb. Siz həmçinin İslam Dövləti və digərlərinin Suriyadakı təhlükəsiz sığınacaqlarından sıxışdırılıb çıxarıldığını görürsünüz, onlar indi aşkarlanmamaq üçün qəsdən daha kiçik bölmələrlə fəaliyyət göstərir” - deyə, o əlavə edib.
ABŞ-ın digər yüksək səviyyəli kəşfiyyat rəsmilərinin terror təşkilatları və onların törəmələrinin zərbə endirmək arzusunda olduqlarına dair bəyanatlarını təkrarlayan Holmqrenin sözlərinə görə, Əl-Qaidə və İŞİD-in ABŞ üçün yaratdığı təhlükə əvvəllər olduğu kimi deyil. Onların ABŞ-da hələlik bunu etmək qabiliyyəti yoxdur.
Lakin ABŞ-ın antiterror rəsmiləri Əl-Qaidə və İŞİD-in Qərbdə fərdləri sıralarına cəlb etmək və bəzi hallarda insanları hücumlar həyata keçirmək üçün resurslarla təmin etmək üçün onlayn mühiti əhatə etdiyini görürlər.
Digər dövlətlər, o cümlədən ABŞ-ın bəzi müttəfiqləri Əfqanıstan və Suriya kimi qaynar nöqtələrdən gələn təhlükənin azaldığından o qədər də əmin deyillər.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının üzv dövlətlərin kəşfiyyat məlumatlarına əsaslanaraq bu ilin iyul ayında hazırlanan hesabatında Əl-Qaidənin Əfqanıstanda inkişaf etdiyi, Taliban hökumətinin müdafiəsindən faydalanaraq təlim düşərgələri və təhlükəsiz evlər şəbəkəsini genişləndirdiyi iddia edilir.
Yaxın Şərq və Cənubi Asiyadakı ABŞ qüvvələrinə nəzarət edən ABŞ Mərkəzi Komandanlığı iyul ayında bildirib ki, İŞİD-in Suriya və İraqdakı hücumlarının sürəti keçən illə müqayisədə iki dəfə arta bilər. ABŞ-ın dəstəklədiyi Suriya Demokratik qüvvələrinin siyasi qanadı da ötən il oxşar xəbərdarlıqlar etmişdi.
Lakin Holmqren və digər ABŞ kəşfiyyat rəsmiləri iddia edir ki, hazırda ən böyük təhlükə Əl-Qaidə, İD və digər terror qruplarının onlayn fəaliyyətidir. ABŞ rəsmiləri Əl-Qaidə, İD və hətta İranın dəstəklədiyi Hizbullah kimi terror qruplarının daha keyfiyyətli və daha məqsədyönlü təbliğat hazırlamaq üçün texnologiyadan istifadə edərək süni intellekti mənimsədiyinin əlamətlərini görürdüyünü deyir. Süni intellektdən istifadə mürəkkəb olmasa da, rəsmilər bunun həm izləyicilərin qazanılmasında, həm də terrorçu əməliyyatçılara aşkarlanmaqdan yayınmalarına kömək etmək üçün süni intellekt tərəfindən yaradılan səs və görüntülərin istifadəsində təsirli olduğuna dair sübutların olduğunu bildirir.
Bundan əlavə, Əl-Qaidə və İD kimi terror qruplarının yeni təkanları ABŞ, Böyük Britaniya və Avropa ölkələri tərəfindən terror təşkilatı kimi tanınan HƏMAS-ın terror hücumu ilə artmaqda davam edir.
Həmçinin süni intellektlə təbliğatın gücləndirilməsi və qrupların sıralarına cəlb edilmədə xüsusilə gənc yetkinlərin və yeniyetmələrin hədəf alınması ilə bağlı da qorxular mövcuddur.