“Onların mövcudluğu yerli əhali üçün qeyri-sabitlik və əmək bazarında artan rəqabət şəraitində güclü qıcıqlandırıcı amilə çevrilib”

Avropa İttifaqı ölkələri hərbi yaşda olan ukraynalı kişi qaçqınlara sosial dəstəyi dayandırmalıdır. Bu çağırışla Polşanın xarici işlər naziri Radoslav Sikorski çıxış edib. Nazir Kiyevdə Yalta Avropa Strategiyası (YES) konfransında deyib ki, “Ukraynada layihədən yayınma üçün maliyyə stimullarını aradan qaldırmaq lazımdır”. Sikorski əlavə edib ki, Polşa belə ödənişləri təmin etmir.

Onun fikrincə, belə bir qərar Hollandiya və Almaniya kimi ölkələrdə on milyardlarla avroya qənaət etməyə kömək edəcək: “Ölkənin müdafiəsindən, hərbi xidmətdən yayınmaq üçün pul almaq insan hüququ deyil”.

Ukraynanın yeni xarici işlər naziri Andriy Sibiqa Sikorskinin ideyasını dəstəklədiyini bildirib və Aİ-yə ukraynalıların vətənlərinə qayıtması üçün proqram hazırlamağı təklif edib.

“Avropa İttifaqının ukraynalıları evlərinə qaytarmaq üçün proqramlar hazırlaması məsələsini həqiqətən gündəmə gətirməyin vaxtı çatıb. Təbii ki, bunun üçün müvafiq şərait yaradılmalıdır. Amma bu, gündəmdə olmalıdır. Və mən nazir Sikorskinin ideyasını dəstəkləyirəm”, – “Reuters” Sibiqanın sözlərindən sitat gətirib.

Potensial çağırışçıların Ukraynaya qaytarılması mövzusu Avropada ilk dəfə deyil ki, qaldırılır. Belə ki, apreldə Polşanın müdafiə naziri Vladislav Kosiniyak-Kamış bu barədə danışıb. Onun sözlərinə görə, Varşava öz ərazisində hərbi xidmət keçməli olan ukraynalıların axtarışında və vətənlərinə göndərilməsində Ukrayna hakimiyyətinə kömək etməyə hazırdır. Nazir qeyd edib ki, hərbi xidmətə məhkum olanların müəyyən edilməsi və ekstradisiyasında yardımın formaları Kiyevin istəyindən asılı olacaq.

Litva Müdafiə Nazirliyinin rəhbəri Laurynas Kasciunas da oxşar bəyanatla çıxış edib. Nazir konkret tədbirləri qeyd etməyib, sadəcə bildirib ki, Vilnüs Varşavanın bu məsələdə necə davranacağına baxacaq.

Ukraynanın Moldovadakı səfiri Marko Şevçenko isə bildirib ki, Kiyev və Kişinyov Moldova tərəfindən sığınacaq istəyən hərbi yaşda olan kişilərin Ukraynaya qaytarılması məsələsində “müəyyən dialoq” aparır.

2023-cü ildə Almaniya Ədliyyə Nazirliyinin rəhbəri Marko Buşman Almaniyanın hakimiyyət orqanlarının Ukrayna Silahlı Qüvvələrində xidmət etmək üçün ukraynalı qaçqınları Kiyevə təhvil verməyəcəyini açıqlamışdı. Bundan əvvəl Çexiya, Avstriya və Macarıstan hərbi xidmətə yararlı qaçqınları Ukraynaya təhvil verməkdən imtina edib. Bununla belə, iyul ayında Bavariyanın Baş naziri Markus Söder Almaniya hökumətinin Xristian Demokratik İttifaqı və Xristian Sosial Birlik (XDİ) bloku tərəfindən hərbi xidmətə cəlb olunan ukraynalıları vətənlərinə geri göndərəcəyini bildirmişdi. Alman siyasətçi jurnalistlərin müvafiq sualını cavablandırarkən, "Ukrayna bizdən bunu istəsə", deyə qeyd etmişdi.

Rusiyalı politoloq Valeri Proxorov hesab edir ki, Polşalı nazirin ukraynalı qaçqınları ödənişlərdən məhrum etmək təklifi Avropanın siyasi “cizgisizliyinin” növbəti təsdiqi sayıla bilər. Analitik “Arqument və Fakt” nəşrinə deyib ki, “Qoca qitə” Ukrayna və ukraynalılardan tez bezib: “Münaqişənin başlanğıcında qaçqınlar qəhrəman kimi qarşılanır, qucaqda gəzdirilirdi, mənzil və sosial yardımlar verilirdi. Lakin zaman keçdikcə onların mövcudluğu yerli əhali üçün, xüsusən də iqtisadi qeyri-sabitlik və əmək bazarında artan rəqabət şəraitində güclü qıcıqlandırıcı amilə çevrilib. Bütün bunlar öz məqsədləri üçün anti-immiqrant kartı oynamağa çalışan Avropa siyasətçilərinin bəyanatlarında əksini tapır”.

“Bununla belə, ukraynalı qaçqınlar mövzusu təkcə daxili siyasi istehlak üçün deyil, təbliğatçılar tərəfindən qaldırılır. Bəli, gündəlik səviyyədə qaçqınların avropalıların inkişafına maneə olduğu mənzərə yaranır. Lakin bu, daha praqmatik məqsədi gizlədir: ukraynalıları Ukraynaya qaytarmaq. Kiyevi aktiv şəkildə silahla təmin etməkdə davam edən Qərbin o silahlardan istifadə edəcək şəxslərə ehtiyacı var. Qaçqınların Avropadan sıxışdırılması kampaniyasının məqsədi məhz budur: Qərbin onların cəbhə üçün “top yemi” kimi evlərinə qayıtmasına ehtiyacı var”, analitik qeyd edib.

Müəllif: Turan Abdulla
ayna.az