Qalmaqallı təklif: Krım üçün “ədalətli referendum hazırlamaq missiyası”
24-09-2024, 11:58
Qərb hələ 2014-cü ildə Rusiyanın üzünə “yumruq” vursaydı, indi eşidilərdi
Polşa Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Radoslav Sikorskinin Krımın “ədalətli referendum hazırlamaq missiyası ilə” iyirmi il müddətinə BMT mandatı altına verilməli olduğu barədə sözləri böyük rezonans doğurub. Krım-Tatar Xalq Məclisi qeyd edib ki, bu cür təkliflər qəbuledilməz və kinlidir, Ukrayna və Krım tatarlarının maraqlarına cavab vermir. Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi də bəyan edib ki, Krımın Ukrayna ərazisi statusu müzakirə mövzusu deyil.
“Krım Ukraynanındır, bizim müdafiə qüvvələrimiz, tərəfdaşlarımız bilməlidirlər ki, Krım Avropanın təhlükəsizlik arxitekturasının və Ukraynanın mühüm elementidir”, - Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatında deyilir.
Bir sözlə, referendum ideyası apriori rədd edildi. Hər şeydən əvvəl, birincisi, qanuni olaraq Krım mübahisəli ərazi deyil. İkincisi, Rusiyanın demoqrafik quruluşu dəyişdirmək və bütün xəyanətkarları sıxışdırmaq üsulları hamıya məlumdur və əslində referendum məsələni həll etmir.
Ümumiyyətlə, niyə belə bir bəyanat verildi? Görünür, söhbət aralıq status kimi beynəlxalq tabeçilikdən (ikili yurisdiksiya ilə - Ukrayna və Rusiyadan) gedir.
Əslində beynəlxalq mövcudluq ideyası həqiqətən aralıq addım kimi səslənə bilər - Krımın Rusiya Federasiyası tərəfindən ilhaqından və bunun Rusiya Konstitusiyasında təsbitindən tutmuş beynəlxalq nəzarətə və Ukraynanın faktiki nəzarətinə qayıtmağa qədər. Bununla belə, Qərb hələ 2014-cü ildə Rusiyanın üzünə “yumruq” vursaydı, ən azı sanksiyalarla, indi eşidilərdi. Lakin Qərbin reaksiyası yumşaq oldu.
Yaxşı, Rusiya Federasiyasının Ukraynaya tam miqyaslı işğalından sonra, Rusiya artıq rusdilli insanların "müdafiəsi" haqqında spekulyasiya etdiyi, Ukraynanı bir dövlət kimi məhv etmək istəyini açıq şəkildə bəyan etdiyi halda beynəlxalq təşkilatların iştirakı ilə bu məsələ necə həll olunacaq? Yeri gəlmişkən, BMT Baş Assambleyasının rəhbəri bu yaxınlarda bildirib ki, Rusiyanı qərarları icra etməyə məcbur edən mexanizmlər yoxdur və BMT Təhlükəsizlik Şurasında Rusiya Federasiyası daimi üzvlərdən biridir. Ona görə də, istənilən şəraitdə hərbi komponent üstünlük təşkil edəcək.
Ayrılıqda Krımla bağlı qeyd etmək olar ki, Qərb silahlarının istifadəsinə dair heç bir məhdudiyyət yoxdur. Çünki qanuni olaraq Krım Rusiya tərəfindən ilhaq edilmiş və işğal olunmuş Ukrayna ərazisidir.
Beynəlxalq təşkilatların funksiyasından danışsaq, bu, tamamilə mümkündür. Ancaq bu, hərbi reallıqları və diplomatik həlləri təmin edəcək.
Müəllif: Olesya Yaxno - Ukraynalı politoloq, siyasi elmlər namizədi.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.