Sardes antik kenti, Lidya Krallığı'nın başkenti ve paranın ilk basıldığı yer olarak bilinse de, darphane olarak kullanılan kesin bir yapı veya tesis henüz net bir şekilde tespit edilemedi. Bunun nedeni, darphane olarak kullanılan alanların genellikle küçük, işlevsel atölyeler olması ve bu yapıların zamanla tahrip olması veya diğer yapılar altında kalarak fark edilememesi olabilir. Sardes'teki kazılar, özellikle 20. yüzyılın ortalarından itibaren yoğunlaşsa da, darphane gibi spesifik bir yapıyı tanımlayacak yeterli bulgu ortaya çıkmamıştır.
Sınırlı Yazılı Kayıtlar: Lidyalılar, parayı icat eden medeniyet olarak bilinse de, bu dönemde yazılı kayıtlar sınırlıydı. Darphane faaliyetleri hakkında detaylı bilgi veren yazılı belgeler bulunmamaktadır. Bu, arkeologların darphanenin tam yerini belirlemesini zorlaştırıyor.
Altın Kaynağı: Paktolos Çayı, Lidya'nın zenginliğinin temel kaynaklarından biriydi. Nehir, Tmolos (Bozdağ) Dağı'ndan gelen ve doğal olarak altın-gümüş alaşımı (elektron) içeren alüvyonlu tortular taşıyordu. Bu tortular, Lidyalıların MÖ 7. yüzyılda ilk sikkeleri basmak için kullandığı ham maddeydi.
Elektron Sikkeler: Lidyalılar, Paktolos Çayı'ndan elde edilen elektronu rafine ederek, aslan ve boğa figürleriyle süslenmiş standart ağırlıkta sikkeler üretti. Bu sikkeler, tarihin ilk gerçek paraları olarak kabul edilir ve ticareti kolaylaştırarak ekonomik devrim yaratmıştır.
Arkeolojik Çalışmalar: Sardes'teki kazılar, Paktolos Çayı çevresinde altın işleme atölyelerine dair bazı ipuçları vermiştir. Örneğin, nehir yatağı yakınlarında bulunan kalıntılar, maden işleme faaliyetlerine işaret ediyor, ancak kesin bir darphane henüz tespit edilememiştir.
Köksal Bey
TEREF