9 Kasım 1938 gecesi Naziler tarafından kanlı ve ölümcül bir saldırı yapıldı ve bu saldırı Kristal Gece adıyla tarihe geçti.
Almanya 17 bin Polonyalı Yahudi'yi ülkeden kovmuştu, Polonya da bu vatandaşları ülkeye kabul etmedi. İki ülke arasında sıkışıp kalan insanlar açlıktan, soğuktan, hastalıktan ve benzeri sebeplerden dolayı yaşamlarını yitirdiler. Yaşamını yitirenler arasında 17 yaşındaki Yahudi Herschel Grynszpan'in ailesi de vardı. Herschel Grynszpan haberi alır almaz çılgına döndü ve Paris'teki Alman konsolosluğunu bastı. Önüne çıkan ilk kişiyi vurdu. Ölen kişi konsolos yardımcısı Ernst vom Rath'dı.
Hitler'in sağ kolu ve propaganda bakanı Goebbels, bunun planlanarak düzenlenmiş bir Yahudi komplosu olduğunu öne sürdü ve Alman halkını ateşledi. Alman halkının öcünü mutlaka alması görüşündeydi. Goebbels halkının Yahudilere karşı bir saldırısı olursa bu saldırıya kesinlikle müdahale edilmeyeceğini basın yoluyla duyurdu.
Yeteri öfke seviyesine ulaşmış olan halk bir yandan da sivil ajanlar tarafında kışkırtılıyordu ve en nihayetinde 9 Kasım'ı 10 Kasım'a bağlayan gece halk Yahudilere karşı saldırılara başladı. Polis ve itfaiye olaylara bilerek müdahale etmedi. Saldırılar yer yer 13 Kasım'a kadar devam etti.
• Kristal Gece'nin Sonuçları
Saldırıların sonucunda; 91 Yahudi öldürüldü, yüzlerce Yahudi ağır yaralandı, 7.500 civarı Yahudi iş yeri yağmalandı, 177 sinagog yakılıp yıkıldı ve pek çok Yahudi mezarlığı tahrip edildi.
Saldırılardan sonra, sokakları cam kırıklarının ışıltısı kaplamıştı. Kristal Gece, ismini bu ışıltılardan almaktadır
sonraki sabah, 30.000 Alman Yahudisi erkek, Yahudi olmak "suçundan" tutuklanarak, yüzlercesinin daha sonra ortadan kaybolduğu toplama kamplarına gönderildi. Bazı Yahudi kadınlar da tutuklanarak yerel hapishanelere gönderildi. Yahudilerin sahip olduğu işletmelerin, Yahudi olmayanlar tarafından idare edilmediği takdirde tekrar açılmasına izin verilmedi. Yahudilerin evlerinden dışarıya çıkabilecekleri saatleri sınırlandıran sokağa çıkma yasakları kondu.
"Kristal Gece"den sonra, hayat Alman ve Avusturya Yahudisi çocuklar ve gençler için çok daha zor hale gelmişti. Zaten müzelere, kamuya açık oyun sahalarına ve yüzme havuzlarına girişleri yasakken, şimdi devlet okullarına gitmeleri de yasaklanmıştı. Yahudi gençler, anne ve babaları gibi Almanya’da toplumdan tamamen soyutlanmışlardı. Birçok Yahudi yetişkin çaresizlik içinde intihar etti. Pekçok aile ümitsizce oradan ayrılmaya çabalıyordu.
Merih Tan
TEREF