Yaxın Şərq niyə yenidən qana boyandı – HADİSƏ YERİNDƏN

13-05-2021, 17:58           
Yaxın Şərq niyə yenidən qana boyandı – HADİSƏ YERİNDƏN
İsrail-Fələstinl qarşıdurması sürətlənməyə başlayır və hələ heç kim silahını yerə atmaq fikrində deyil. İsrailli siyasi analitik Yuri Boçarov baş verənləri AYNA-ya şərh edib.

- Bu gün İsraildə vəziyyət necədir? Ərəblər İsrailə nə qədər müqavimət göstərə bilər?

- Başlanğıc üçün aydınlaşdırmaq istərdim, İsrail ərəblərlə müharibə etmir, HƏMAS terror təşkilatı ilə, eləcə də onların bir sıra hərbi birləşmələri və ortaqları ilə müharibə edir. Təbii ki, İsrail ordusunun gücü terrorçuların bütün döyüş potensialından bir neçə dəfə yüksəkdir. Bununla birlikdə, ordu Qəzza zolağının HƏMAS hərbi qurğularının yerləşdiyi bütün bölgələrdə vuruşmaq məcburiyyətindədir. Mülki əhali arasında itkilərə yol verməməyə çalışan İsrail ordusu bir neçə saat əvvəldən insanların oranı tərk edə bilməsi üçün hansı bina və obyektlərin vurulacağını xəbərdar edir. Təbii ki, terrorçular da onlarla birlikdə qaçırlar. Nəticədə İsrail yalnız alt quruluşlarını və çox nadir hallarda silahlıların özlərini məhv edir, əksəriyyəti yalnız İsrailə doğru raket atdıqları anda. Buna görə əməliyyat bir qədər gecikir.

- Bunda xarici qüvvələrin rolu varmı? Yoxsa hamısı Şərqi Qüdsdən çıxarılmaq istəyən köçkünlərə görədir?

- Təəssüf ki, problem əsasən İsrailin və Fələstin Muxtariyyətinin iştirak etdiyi yerli siyasətdədir. Məsələ burasındadır ki, yarım il əvvəl Qərb Fələstin lideri Əbu Mazeni varislərini göstərmək, heç olmasa demokratik seçki görünüşü yaratmağa inandırdı. May ayında keçirilməsi planlaşdırılan seçkilərə hazırlaşarkən Əbu Mazen Muxtariyyətə nəzarət edən FƏTH təşkilatının, Qəzza zolağına nəzarət edən HƏMAS təşkilatına seçkiləri uduzduğunu başa düşdü.

Bu baxımdan, Əbu Mazen seçkiləri ləğv etmək üçün hər hansı bir səbəb axtarmağa başladı. Əvvəlcə bu, Qüdsdə muxtariyyət sakinlərinin səsvermə qadağası idi və sonra bir neçə ərəb ailəsinin yəhudilərin qanunla satın aldığı evlərdən qovulması ilə qalmaqal ortaya çıxdı. Nəticədə, sadə bir hüquqi məhkəmə mübahisəsi qısa müddətdə həm ərəb, həm də yəhudi tərəfdən gələn hiddətli başıpozuq gənclərin toqquşmasına çevrildi.

Eyni zamanda, hər iki tərəf eyni “Qüdsü xilas edək” şüarları ilə davalara çevrilən mitinqlərə getdi. Digər tərəfdən, İsraildə hazırkı Baş nazir Benyamin Netanyahu tərəfindən əslində uduzulmuş seçkilər keçirildi. Və prinsipcə, bir neçə gün əvvəl rəqibləri hökumətlərini elan etməyə və and içməyə hazırlaşırdılar. Ancaq bir şəkildə buradakı hər şey “yaxşı oldu” və təbii ki, sürətlə yayılan münaqişə və yəhudi şəhərlərinin raketlərlə atəşə tutulması anında heç kimin yeni hökumət yadına da düşmür.

- Bu vəziyyətdən çıxış yolu nədir? Tərəflər bir-birinə güzəştə gedəcəkmi?

- Həmişə olduğu kimi, yalnız bir çıxış yolu var - danışıqlar masası. İsrail tərəfi sülh və əməkdaşlıq təklif edir. Digər tərəfdən, bu gün nə HƏMAS düşərgəsində, nə də FƏTH-də sülh üçün ortaq mövqe var. Məsələ burasındadır ki, bu təşkilatlar əsasən həm Avropa İttifaqından, həm də terrora dəstək verən təşkilatlardan pul alır. Yeri gəlmişkən, müharibə üçün daha çox və daha yaxşı pul verirlər.

Belədirsə, sülhə nə ehtiyacları var? Sülh öz iqtisadiyyatı və öz inkişaf yolu deməkdir və bu, çox baha başa gəlir, çünki nə imkanlar var, nə də istək. Bu səbəbdən də terror davam edəcək. Bizim vəziyyətimizdə HƏMAS növbəti dəfə demək olar ki, bütün hərbi infrastrukturunu itirəcək, Misir və Qətər vasitəçiləri vasitəsi ilə dərhal sülh istəyəcək və bunu qələbə kimi qələmə verəcəklər. Əbu Mazen artıq seçkilərini ləğv etdi, buna görə prinsipcə mübarizə aparmaq artıq ona lazım deyil. Buna görə ümid edirik ki, bir həftə içində hər şey hər zamankı kimi olacaq, müvəqqəti sakitləşəcək. Baxmayaraq ki, nə İsraildəki, nə də Fələstindəki siyasi vəziyyət bunun üçün açıq şəkildə əlverişlidir.












Teref.info © 2015
E-mail: [email protected]            Telefon: 051 933 93 21            Baş redaktor: Nurəddin (Xoca) İsmayılov
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.