İqlim dəyişikliyi gölləri təhlükə mənbəyinə çevirir
13-04-2021, 21:18
Qərb alimləri, iqlim dəyişikliyi və kənd təsərrüfatı tullantılarının su hövzələrinə atılması nəticəsində göllərdə siyanobakteriyaların (və ya mavi-yaşıl yosunların) cücərməsi, atmosferə ölümcül toksinlərin atılmasına kömək etdiyini aşkar edib.
Teref.Az deyerler.org-a istinadən bildirir ki, mavi-yaşıl yosunlar nəfəs darlığına, əzələ spazmlarına, qıcolmalara və tənəffüsün çətinləşməsi nəticəsində ölümə səbəb ola biləcək anotoksin-a (ATX) maddəsi ifraz edir. Siyanobakteriyalar göllər və gölməçələr kimi, isti və qida ilə zəngin su hövzələrində inkişaf edir. Bu səbəbdən suda həll olunan oksigen səviyyəsi azalır və onların ölümlərindən sonra su heyvanlarının ölümünə səbəb ola bilən hipoksiya əraziləri yarana bilər. Tədqiqatçılar müəyyən şərtlər altında ATX-nin havaya atıla biləcəyini müəyyən edib. 2019-cu ilin iyul-oktyabr ayları arasında həm suyun özündə, həm də Massaçusetsdəki Kapaum gölünün kənarındakı havada nümunələr toplanıb. 2019-cu ildə sentyabrın 11-i külək və duman olduğu zaman, ATX 1 millilitrə 21 nanoqram qədər yüksək konsentrasiyada aşkar edilib. Bundan əlavə, toksin havada hər kvadrat metrə görə 0,16 nanoqrama bərabər olan orta hesabla 0,87 nanoqram konsentrasiyasında mövcud olub. Mütəxəssislərin fikrincə, bu siyanotoksinlərlə birbaşa təmas və ya onlarla tənəffüs edilməsi insanlar üçün, xüsusən də çiçəkli su hövzələri yaxınlığında istirahət edənlər üçün sağlamlıq üçün təhlükə yarada bilər.