Min illər əvvəl Ərəbistan yarımadasında yaşayan insanlar istidən xilas olmaq istədikdə yerin altına düşüblər. Yeni bir araşdırmaya görə, bəlkə də onlar milyonlarla il əvvəl ərimiş lavanın axdığı nəhəng yeraltı tunellərdə qalıblar.

"Cebhe.info" xəbər verir ki, arxeoloqlar daş dövründən bəri Neolit ​​çobanları lava boruları kimi tanınan bu nəhəng tunellərə enərək onları işğal ediblər. Yerin altındakı sərin hava günəşdən və küləkdən xoş möhlət verdi və minlərlə il insanlar mal-qaraları ilə birlikdə tunellərə sığınlbar. Tədqiqatçılar "PLOS One" jurnalında dərc olunan məqalədə bildiriblər ki, çobanlar geridə əşyalar qoyub, hətta qaya divarlarına naxışlar həkk ediblər.

Səudiyyə Ərəbistanında Mədinənin təxminən 125 km şimalında yerləşən Harrat Xeybar lava yatağı bölgənin ən uzunu olan Umm Cirsan adlı tunel sisteminə ev sahibliyi edir. Elm adamları bu sistemi meydana gətirən lavanın yaşını hələ təsdiqləməyiblər, lakin 2007-ci ildə aparılan araşdırma onun təxminən 3 milyon il yaşı olduğunu müəyyən edib. Umm Cirsan demək olar ki, 1,5 km uzanır və keçidlərinin hündürlüyü 12 m, eni isə 45 m-ə çatır.

Arxeoloqlar bu yaxınlarda Umm Cirsanda yaşı 400 ilə 4000 il əvvəl arasında dəyişən heyvan sümükləri və 150 ​​ildən təxminən 6000 il əvvələ aid insan qalıqları tapıblar. Tədqiqat qrupu həmçinin toxuculuq parçaları, oyma ağac parçaları və onlarla daş alət taplblar. Bu, insanların ən azı 7000 il əvvəl tunellərdən istifadə etdiklərinin ilk sübutudur.

Fransa Milli Elmi Tədqiqatlar Mərkəzinin arxeoloqu Guillaume Karloux kəşfin Umm Cirsan və digər tunellərin bölgədə insanların məskunlaşmasını anlamaq üçün əhəmiyyətini vurğuladığını söyləyib.