Var-dövlət bir şəxsin, icmanın, şirkətin və ya ölkənin sahib olduğu bütün aktivlərin ümumi dəyəridir. Onun ölçülməsi bütün fiziki və qeyri-maddi aktivlərin bazar dəyərinin hesablanması və daha sonra bütün borcların çıxılması ilə aparılır. Var-dövlət həm mütləq, həm də nisbi mənada dəyərləndirilə bilər. İnsanlar, təşkilatlar və dövlətlər çoxlu dəyərli resurs və ya mala sahib olduqda varlı hesab olunurlar. Var-dövlət gəlirlə müqayisə oluna bilər: var-dövlət ehtiyatdır, gəlir isə axındır.

Valyuta.az xəbər verir ki, var-dövlət müxtəlif formalarda ifadə edilə bilər. Tarix boyu cəmiyyətlərdə var-dövlətin tərifləri və ölçülməsi fərqli olub. Müasir dövrdə pul var-dövlətin ölçülməsinin ən geniş yayılmış vasitəsidir. Pulla ölçmək pulun “hesab vahidi” funksiyasının nümunəsidir.
Var-dövləti necə ölçmək olar?

Var-dövləti pulla ölçmək müxtəlif malların dəyərini qiymətləndirmə problemini aradan qaldırır. Bu dəyərlər toplanıb və ya çıxılaraq yekun nəticə əldə olunur. Beləliklə, xalis sərvətin ölçülməsi asanlaşır. Xalis sərvət = aktivlər – öhdəliklər. Şirkətlər üçün xalis sərvət səhmdarların kapitalı və ya balans dəyəri kimi tanınır. Sadə dillə desək, xalis sərvət insanın nəzarətində olan bütün real resursları ifadə edir. Amma başqasına məxsus olanları çıxmalıyıq. Var-dövlət ehtiyat göstəricisidir, gəlir isə axın göstəricisidir. Var-dövlət müəyyən vaxtda yığılmış iqtisadi resursların miqdarını göstərir; gəlir isə müəyyən dövrdə əldə olunan pul və ya malların həcmini göstərir. Gəlir zamanla var-dövlətin üzərinə əlavə olunur (və ya mənfi olduqda azaldır). Uzun müddət müsbət xalis gəlir əldə edən insan getdikcə daha varlı olur. Ölkələr üçün ÜDM (Ümumi Daxili Məhsul) gəlirin ölçüsü kimi qəbul oluna bilər (axın göstəricisi), baxmayaraq ki, bəzən səhvən var-dövlətin ölçüsü (ehtiyat göstəricisi) kimi təqdim olunur. Araşdırmalar göstərir ki, insanların rifah və xoşbəxtlik qavrayışı onların var-dövləti mütləq dəyərlə deyil, başqaları ilə müqayisədə necə qiymətləndirməsindən daha çox asılıdır. Bu da həmçinin izah edir ki, var-dövlət anlayışı adətən yalnız nadir iqtisadi mallara aid edilir.

Beləliklə, var-dövlət sadəcə pul və ya əmlak deyil, insanların dəyərli hesab etdiyi bütün resursların məcmusudur. Ən əsası isə var-dövlətin dəyəri çox vaxt onun mütləq miqdarı ilə deyil, başqalarının malik olduqları ilə müqayisədə qiymətləndirilir.