Ölü reputasiyaya malik idman tədbiri və cavab gözləyən sual: Azərbaycanın prioritetləri dəyişibmi?

Bu günlərdə Kazanda 5-ci dəfə BRİKS (BRICS) ölkələrinin idman oyunları keçirilir. Onlar əvvəlki dörd oyundan tamamilə fərqlənir. Gəlin bu fərqlərin nə olduğunu və onları nəyin əvvəlcədən müəyyən etdiyini anlamağa çalışaq.

Qeyri-adi heç nə yoxdur

Tarixdən başlayaq. İlk BRİKS idman oyunları 2017-ci ildə Çində keçirilib. Yalnız üç növ təqdim edilib - basketbol, voleybol və uşu-taolu. Bir il sonra turnirə Yohannesburq ev sahibliyi edib. Cənubi Afrikaya müxtəlif idman növləri üzrə - voleybol (kişilər/qadınlar), futbol (qadınlar) və netbol üzrə yenə də üç idman növü üzrə idmançılar gəlib.

Üçüncü Oyunlar kimi tarixə düşən hadisələri, ümumiyyətlə, böyük ehtiyatla belə hesab etmək olar. Dünya koronavirus pandemiyasından yenicə sağalırdı və 2022-ci ildə BRİKS oyunlarının 3 növdə onlayn keçirilməsinə qərar verildi: breykinq, şahmat və uşu. Ötən il Cənubi Afrikada Oyunların iştirakçıları 5 idman növündə - üzgüçülük, badminton, stolüstü tennis, tennis və çimərlik voleybolu üzrə yarışdılar.

Bu məlumatdan da göründüyü kimi, sözügedən yarışlar, hətta güclü istək olsa belə, planetin idman həyatında əhəmiyyətli sayıla bilməz. Bu, 5 ölkəni - Braziliya, Cənubi Afrika, Rusiya, Hindistan və Çini birləşdirən blokda daha çox simvolik, obrazlı desək, əlavə hadisə idi. Onlar, bəlkə də, diqqəti cəlb etmədilər, sakit və təvazökarlıqla keçdilər. Amma bu il hər şey dəyişdi.

Daha çox siyasət, daha az idman

İyunun 12-də Rusiya Günündə Kazanda başlayan 5-ci BRİKS Oyunları əvvəlkindən daha çox siyasiləşib. Tatarıstanın paytaxtına 27 idman növü üzrə idmançıların gəlməsi faktı çox şeydən xəbər verir. Təşkilatçıların idman nəticələri və əyləncələri ilə o qədər də maraqlanmadığını göstərən daha bir fakt Rusiyaya hansı ölkələrin nümayəndələrinin gəlməsi idi.

Razılaşın ki, Eritreya, Suriya, BƏƏ, Çad, Burkina Faso, Tacikistan, Tunis, Şimali Koreya, Qırğızıstan, Tayland, Pakistan, Monqolustan, Esvatini, Ekvatorial Qvineya, Küveyt, Livan, Zambiya və s. kimi ölkələr dünya idmanında heç bir xüsusi nəticə qazanmayıb və onların mövcudluğu turnirə mümkün qədər çox ölkə cəlb etmək istəyidir. Cəmi 89 ölkə gəlib ki, əvvəlki Oyunlarla müqayisədə sıçrayış sadəcə olaraq astronomikdir.

Keyfiyyət, qeyd etdiyimiz kimi, heç kimi maraqlandırmırdı. Kazanda ən yaxşı, ruslara əsl rəqabət yarada biləcək qlobal miqyaslı bir dənə də olsun xarici ulduz yoxdur: xarici komandalar, hətta gələnlər də BOK-un təzyiqi altında ən yaxşı idmançılarını riskə atmadılar. Və təbii ki, bəzi idman növlərində nadir istisnalarla Fransada keçirilən Olimpiadada iştirakına icazə verilməyən ev sahiblərinin nümayəndələrinin bütün idman növlərində üstünlük təşkil edəcəyinə ilkin mərhələdə heç kim şübhə etmirdi. Bu məqalə yazılan ana qədər ruslar 112 qızıl medal qazanmışdılar və ümumi medal sıralamasında inamla cədvələ başçılıq edirdilər. İkinci yerdə olan belarusların 19 qızılı vardı. Necə deyərlər, burada şərhə ehtiyac yoxdur.

Güclü əcnəbilərin olmaması bizə BRİKS Oyunlarının təşkilatçıların qarşısına qoyduğu məqsədə - Rusiya idmançıları üçün Olimpiadanın əvəzedicisi olmaq məqsədinə çatdığını iddia etmək hüququ vermir.

“Bu, alkoqolsuz pivə kimidir. Heç nədənsə yaxşıdır. Amma düzünü desəm, bu, Olimpiadanı əvəz edə bilməz”, - deyə rus şahmatçısı Aleksandr Qrişuk müsahibələrinin birində vəziyyəti təsvir edib. Bir sözlə, cəhd uğurlu alınmadı, ən azı arzulanan məqsədlərə çatmadı.

Bakının prioritetləri dəyişibmi?

Kazanda keçirilən BRİKS Oyunlarında Azərbaycan idmançıları da təmsil olunur. Amma digər komandalarda olduğu kimi, sıralarımızda xüsusi ulduz görmürük. Bu, başadüşüləndir. Fransada Olimpiadaya lisenziya qazananlar xüsusi proqram üzrə hazırlaşırlar və heç kim riskə getmək istəmir, dörd ilin əsas oyunlarını geridə qoya biləcək zədə də almaq istəmir. Və az-çox məşhur idmançılar üçün Kazana səfər heç nə vəd etmir. Beləliklə, sadəcə turist gəzintisidir.

Bu tədbirin idman komponentindən uzaqlaşaraq, diqqətinizi buna cəlb etmək istərdim. BRİKS Oyunlarının iştirakçıları arasında qondarma “Abxaziya Respublikası” və “Cənubi Osetiya” təmsilçiləri də var. Uzun illər Qarabağda erməni millətçilərinə dəstək verən bu separatçı qurumlar paradoksal olaraq bu gün Azərbaycan təmsilçiləri ilə çiyin-çiyinə dayanırlar.

Separatizm vəbasından on minlərlə oğul və qızını itirən Azərbaycan üçün bu, nə dərəcədə ağlabatandır? Bu, nə dərəcədə əsaslıdır? Azərbaycan idmançılarının bu şübhəli tədbirə göndərilməsi qərarını kim verib? Qarabağda separatizm hidrası darmadağın edildikdən sonra Bakının prioritetləri dəyişdimi? Bu, sadəcə ola bilməz!

Sadə bir misal: Azərbaycanın Rusiya ilə əlaqələri nə qədər sıx olsa da, rəsmi Bakı dəfələrlə Ukraynanın ərazi bütövlüyünü tanıdığını və Krımın ilhaqını tanımadığını bəyan edib. İndi isə faydasız BRİKS sərgisi Oyunlarına görə prioritetlərin dəyişdiyini güman etmək sadəlövhlükdür...

Yəqin ki, bu məsələ hələ də müzakirə mövzusu olacaq. O qədər də ictimai və geniş deyilsə, ancaq dar və ixtisaslaşmış bir dairədə - mütləq. Hər halda ümid etmək istərdik ki, gələcəkdə belə nüanslar nəzərə alınacaq.

Müəllif: Vüsal Əliyev
ayna.az