Hakanlar Hakanı Alp Er Tunga
Bu gün, 11:04

Hakanlar Hakanı Alp Er Tunga'nın hangi tarihlerde yaşadığı tam olarak bilinmemekle birlikte, Alp Er Tunga ismi Orhun Yazıtlarında şu şekilde geçmektedir: "Üzerimize gelen yiğit on eri, Tonga Tigin’in yuğ (yas) töreninde çevirip öldürdük."
Divan-u Lügati't-Türk'te ise Kaşgarlı Mahmut, "Tonga Alp Er Afrasyap demektir, Merv şehrini yapan zattır," sözleriyle Firdevsi'nin Şehnamesinde anlatılan Turan Hakanı Efrasiyab ve Alp Er Tunga'nın aynı kişiler olduğunu bildirir.
Yusuf Has Hacip ise Kutadgu Bilig'de Türk hükümdarları arasında adı en meşhur olanın, İranlıların Efrasiyab dedikleri Alp Er Tunga olduğunu belirtir. Ayrıca şu sözlerle bahseder: "Kent: Şehir. Bu kelimeden alınarak Kaşgar için 'Ordu Kent' derler. Hanın oturduğu şehir demektir. Çünkü Afrasiyab (Efrasiyab), havası güzel olduğu için burada otururdu."
Ali Şir Nevai, "İran Padişahlarının Tarihi" adlı eserinde, Avesta'da "Arjasp" şeklinde geçen kişinin Alp Er Tunga olduğunu belirtmiştir.
Bazı kaynaklarda ise Tomris Hatun'un Alp Er Tunga'nın torunu olduğundan bahsedilmektedir.
Moğol tarihçisi Alaaddin Ata Melik Cüveyni de Uygur Devleti'nin hükümdarlarının Efrasyab soyundan olduğunu yazmıştır. Aynı biçimde, Oğuzların Kınık boyundan olan Selçuklu Hanedanı, Karahanlılar ve Harzemşahlar devleti de soylarını Alp Er Tunga'ya bağlamışlardır. Karahanlılar, Koçu Uygur Devleti'nin ve Selçuklu Hanedanı'nın Efrasiyab'a mensup olduklarını ifade ederlerken, bu münasebetle onu Oğuzhan ile birleştirdiklerini belirtmiştir.
10. yüzyıl tarihçisi El-Mesûdî Türklerden ve Türk hakanlarından bahsederken Türk topluluklarının Çin ile Horasan arasında oturduklarını, buralarda birçok şehirler kurduklarını anlatır. Ayrıca Efrasiyab'ın buralardaki Türklerin hükümdarı ve hakanlar hakanı olduğunu, Türk ülkelerinin hakimi bulunduğunu, diğer hanların ona bağlı olduğunu belirtir. İran'a hükmeden Efrasiyab'ın da bu hanlara mensup olduğunu söyler ve ayrıca ms 7. yüzyılın başındaki Köktürk hakanının "Efrasyab" soyundan olduğunu yazmaktadır.
Türklerin Tarihçesi
TEREF