Hamımız vaxtaşırı çiynimizdə gözlər hiss etmişik və ya kiminsə bizi izlədiyi kimi qəribə hisslər keçirmişik. Bu, küçədə gəzərkən, alış-veriş edərkən və ya hətta öz evimizin rahatlığında baş verə bilər. Bəs bu hiss haradan qaynaqlanır?
Bizimyol.info "webtekno"ya istinadən xəbər verir ki, elm bu narahatedici vəziyyətə fərqli perspektivlərlə cavab verir.

Beynimiz və gözlərimiz bu işin əsas tikinti materialları olsa da, psixoloji təsir də danılmazdır. Niyə beynimiz bəzən sinir gərginliyi yaradan, bəzən də maraq doğuran bu hissi bizə verir?

Yenidən təkamülə qayıdırıq

İnsan olaraq, təkamül prosesində sağ qalmaq üçün ətrafımızı daim skan edən və təhlükələri əvvəlcədən görən bir quruluşla inkişaf etdik. Beləliklə, gözlərimiz həqiqətən çox yaxşılaşdı. Baxılma hissi ilə yanaşı, indi kiminsə günəş eynəyi vasitəsilə də bizə baxıb-baxmadığını bilirik.

Bu həm də “mübarizə və ya qaç” cavabı ilə əlaqələndirilir. Ətrafımızdakı təhlükələri hiss etmək qabiliyyətimiz bizi potensial təhlükələrə hazırlayır. Beləliklə, kiminsə bizi izlədiyini hiss etmək əslində bu köhnə müdafiə mexanizminin bir hissəsidir.

Psixoloji amillər də bu hissi qıcıqlandırır

İzlənmə hissi narahatlıq, stress və paranoid düşüncələrlə də baş verə bilər. Araşdırmalar göstərir ki, yüksək stress altında olan insanlar daha şübhəli və ayıq olurlar. Bu vəziyyətlər əslində heç kim olmasa belə, kiminsə bizi izlədiyi illüziyaları yarada bilər.

Şizofreniya əlamətlərinə baxsaq, eyni hisslə qarşılaşırıq. Oyanıqlıq və paranoyanın meydana gəldiyi şizofreniyada izlənilmək hissi, beynin amigdala da daxil olduğu və sağ qalmağa əsaslanan davranış reaksiyalarımızı idarə edən limbik sistemindəki anormal fəaliyyət nəticəsində yaranır.

Beynimiz çatışmayan məlumatları doldurmağa meyllidir

Beynimizin etmədiyi heç bir şey yoxdur. Bunlardan biri, gözümüzün ucu ilə gördüyümüz, lakin aydın olmayan bir forma və ya kölgəni tamamlamaqdır ki, bu da bəzən bunu təhlükə qavrayışına çevirə bilər. Ancaq bu, yalançı həyəcan siqnalıdır. Biz zərərsiz şeyləri təhdid kimi şərh edə bilərik.

Filmlərə çox baxırsınız?

Əgər qorxu filminə baxmısınızsa və ya triller kitabı oxumusunuzsa, eləcə də mövzuya cəlb olunubsunuzsa, bu hissi yaşayırsınız. Yalnız ani deyil, həm də keçmiş təcrübələr izlənilmək hissini tətikləyə bilər. Uşaqlıqda izlənilmək və ya buna bənzər bir təcrübə yaşamaq haqqında qorxulu bir hekayə eşitmək yetkinlik dövründə belə hissləri ortaya çıxara bilər.

Təəssüf ki, son illərdə xüsusilə qadınların bu hissi yaşamaları artıb. Qadın qətlləri, zorlamalar dayanmadığından qadınların küçələrdə təkbaşına gəzməsi çətinləşib. Bu zaman kimsəsiz və ya qaranlıq küçədə gəzmək və ya sakit metroya minmək qorxulu amillərə çevrilib.

Nəticədə, heç kim sizi həqiqətən izləməsə belə, izlənilmək hissi ümumiyyətlə zərərsizdir. Ancaq bu hissi çox tez-tez yaşayırsınızsa və bu, həyatınıza ciddi təsir edirsə, bir mütəxəssisə müraciət edib dəstək almağınız faydalı olardı.