Amerika Birləşmiş Ştatları idarəçilik böhranı ilə parçalanır. Bu nə ilə əlaqələndirilir və özünü necə göstərir, məqalədə oxuyun.

Qərb dövlətləri çox vaxt Azərbaycanı siyasi sistemimizin qüsurlarına görə ittiham edir. Lakin, strukturlarına qısa nəzər salanda belə aydın olur ki, özünü hakim adlandıranlar ilk növbədə özlərinə baxmalıdırlar.

Hakim elitaların böhranının getdikcə genişləndiyi ABŞ bunun bariz nümunəsidir. Heç kimə sirr deyil ki, ABŞ prezidentini əslində sadə amerikalılar deyil, böyük korporasiyalar seçir. Ölkədəki bütün hüquqi və siyasi institutlar uzun müddətdir ki, iri korporasiyalarla iç-içə olub, hətta müstəqil görünən namizədləri də fəaliyyət azadlığından məhrum edirlər.

Hakim elitanın nümayəndələrinin dövlət qulluğundan iri şirkətlərin top menecmentinə keçib və yenidən geriyə qayıtdığı, necə deyərlər, fırlanan qapı siyasəti ABŞ üçün xarakterikdir. Ölkənin hazırkı müdafiə naziri Lloyd Ostin vəzifəsinə təyin olunmazdan əvvəl “Raytheon” hərbi-sənaye şirkətinin idarə heyətində idi və onun sələfi Mark Esper də orada hökumətlə əlaqələr üzrə vitse-prezident vəzifəsini icra edirdi.

Ağ Evin qərarlarının arxasında da güclü lobbiçilər dayanır. Məsələn, Demokrat Partiyasının donorları indi öz himayədarlarını hakimiyyətdə saxlamaq üçün əllərindən gələni edirlər. Belə ki, Respublikaçılar Partiyasından prezidentliyə namizəd Donald Trampla bağlı sorğular üçün Google axtarış sistemi onun rəqibi, Demokratlar Partiyasından mümkün namizəd, ABŞ vitse-prezidenti Kamala Harris haqqında məlumat verir.

Seçkilərin təşkili özü də demokratik normalara və standartlara tam cavab vermir. Xüsusən də beynəlxalq müşahidəçilər seçicilərin qeydiyyatı prosesindəki qüsurları və bəzi kateqoriyaların səsvermə imkanları ilə bağlı problemləri qeyd edirlər.

Problem Amerikanın özündə də etiraf edilir. Konqresmen Con Lyuisin fikrincə, ölkədə vətəndaş hüquqları qəsdən və sistemli şəkildə pozulur: onun sözlərinə görə, nəticədə milyonlarla seçici – qocalar, azlıqlar, yoxsullar və tələbələr demokratik proseslərdə tam iştirak edə bilmirlər.

Bundan əlavə, son onilliklərdə ABŞ-ın hər iki əsas partiyası – Respublikaçılar və Demokratlar ideoloji böhranla üzləşiblər. Hakim Demokrat Partiyası həqiqətən aktual problemləri həll etmək əvəzinə, Amerika cəmiyyətinin ənənəvi institutlarına hücum edən müxtəlif azlıqları dəstəklədiyini iddia edir. Üstəlik, Amerikada yaşayan bir çox insan “yanıltıcı məlumat”la mübarizə bəhanəsi adı altında həyata keçirilən siyasi düzgünlük senzurasından narazıdır.

Bu arada, demokratların hakimiyyəti dövründə ölkədə vəziyyət yalnız pisləşib. Co Bayden 2020-ci il prezident seçkilərində qalib gələndən sonra ABŞ-a 7,2 milyon qeyri qanuni immiqrant daxil olub. Eyni zamanda, maliyyə mühiti də qeyri-sabit xarakter alıb: 2021-ci ilin yanvarında 1,4 faiz olan inflyasiya 2022-ci ilin fevralında 7,9 faizə çatıb ki, bu da son 40 ilin ən yüksək səviyyəsidir.

Hələ seçki kampaniyası başlamazdan əvvəl Demokratlar Partiyasından olan keçmiş sistemli siyasətçilər dövlət çuxurunda isti yerləri bölüşməyə başlayıblar. Məsələn, Bayden prezidentlik yarışından geri çəkildikdən sonra ABŞ-ın keçmiş prezidenti Bill Klinton və onun həyat yoldaşı, keçmiş dövlət katibi Hillari Klinton tez bir zamanda Kamala Harrisi ölkənin ən yüksək vəzifəsinə namizəd kimi irəli sürdülər. Bununla, cütlük qızları Çelsinin Amerikanın Böyük Britaniyadakı səfiri vəzifəsinə yüksəltməsini ümid edirlər.

Əgər ABŞ siyasətçiləri və ictimai xadimləri dünyanı daha yaxşı bir yerə çevirməyə bu qədər can atırlarsa, qoy öz evlərindən başlasınlar.
y-media.org