Yel Universitetinin İctimai Səhiyyə Məktəbinin Humanitar Elmlər Araşdırma Laboratoriyası Rusiyanın məcburi övladlığa götürmə və qəyyumluq sisteminin qurbanı olan 314 ukraynalı uşağı müəyyən edib.

"Rusiya Federasiyası Ukraynadan uşaqları sistematik, məqsədyönlü və genişmiqyaslı məcburi övladlığa götürmə və köçürmə ilə məşğuldur", - hesabatda deyilir. Tədqiqatçılar əlavə edirlər ki, ukraynalı uşaqları "ruslaşdırmaq" niyyəti ilə həyata keçirilən əməliyyat Rusiya prezidenti Vladimir Putin və onun tabeliyində olan şəxslər tərəfindən şəxsən başlanıb.

Tədqiqat Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı işğalının başlamasından sonra 20 ay ərzində aparılıb. Bildirilir ki, bu, ukraynalı uşaqların deportasiyasının miqyasına dair ən dolğun hesabat olub.

Məlumata görə, 2022-ci ilin may-oktyabr aylarında Rusiya Federasiyası Prezidentinin administrasiyasının birbaşa nəzarətində olan uşaqlar Rusiya Federasiyasının bayraqları altında hərbi-nəqliyyat təyyarələrində Ukraynadan çıxarılıb. Əvvəlcə onları ara məntəqələrə, xüsusən də Kursk və Rostov vilayətlərindəki müvəqqəti saxlama mərkəzlərinə və məktəblərə aparıblar. Hazırda Ukraynadan çıxarılan uşaqlar Rusiyanın ən azı 21 regionunda ola bilər.

Müəyyən edilmiş 314 ukraynalı uşağın ən azı 208-i Rusiyanın övladlığa götürmə məlumat bazalarına yerləşdirilib və ya Rusiya vətəndaşlarının himayəsinə verilib. Bundan əlavə, qəyyumlara onların adından Ukrayna vətəndaşlığından imtina etməyə icazə verilib.

"Ukraynadan olan 314 uşaqdan ən azı 67-si Rusiyaya köçürüldükdən sonra Rusiya vətəndaşı kimi qəbul edilib, baxmayaraq ki, Yel Universiteti İnsan Haqları Qrupu rəsmi şəkildə vətəndaşlığa alınan uşaqların sayının xeyli çox olduğunu əsaslı şəkildə güman edir".

Tədqiqatın müəllifləri müəyyən etdikləri uşaqların hər biri üçün şəxsi məlumatlarla dosye tərtib ediblər. Bu sənədlər Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin prokurorluğuna, eləcə də Ukrayna hakimiyyət orqanlarına təhvil verilib.

Tədqiqat müəlliflərinin yazdığı kimi, Rusiyada məcburi övladlığa götürmə və himayədar ailələrə yerləşdirmə sistemi prezident Vladimir Putinin və Rusiya Federasiyasındakı Uşaq Hüquqları üzrə Müvəkkili Mariya Lvova-Belovanın göstərişi və dəstəyi ilə yaradılıb. 2023-cü ilin martında Haaqa Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi (ICC) onların həbsi üçün order verib: Rusiya prezidenti və uşaq ombudsmanı Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərindən uşaqları Rusiyaya qanunsuz deportasiya etməkdə şübhəli bilinir.

Ukrayna hakimiyyət orqanlarının rəsmi məlumatlarına görə, 2024-cü il iyulun 24-nə kimi, genişmiqyaslı müharibə başlayandan bəri 19 546 uşaq Ukraynadan Rusiyaya deportasiya edilib. Bunlar yalnız rəsmi olaraq qeydə alınan hallardır. Rusiya da öz növbəsində 700 min uşağın götürüldüyünü iddia edir. Noyabrın 20-də Ali Radanın insan hüquqları üzrə komissarı Dmitri Lubinets bildirib ki, Rusiya ordusunun Ukraynaya genişmiqyaslı müdaxiləsi başlayandan bəri Kyiv Rusiyaya aparılan 1012 uşağı geri qaytara bilib.

Könüllülərin sözlərinə görə, müharibə zamanı 30 mindən çox azyaşlı ukraynalı uşaq aparılıb.