Rusiya prerzidenti Vladimir Putin Novo-Oqaryovodakı iç kabinetində

Feysəl Qasim

Sabr (Küveyt), 28.12.2016

Heç kimə sirr deyil ki, dünyada daha heç bir supergüc yoxdur – Avropa, Rusiya və s. Hətta dünyanın ənn güclü orduları iqtisadi nəhənglər və ticarət maqnatlarının alətinə çevrilib. Müharibələrin əksəriyyətinin iqtisadi motivlər üzrə baş verdiyi haqda çox eşitmiş və oxumuşuq. Və güclü dövlətlər ölkədə iqtisadi durumu yaxşılaşdırmaqdan ötrü gah burada, gah orada müharibə qızışdırmağa artıq vərdiş edib.

Hətta ordunun əla vəziyyəti də qələbəyə zəmanət vermir və bütün mexanizmi hərəkətə gətirən qüdrətli iqtisadi qüvvələrin əlində yalnız alət ola bilər. Bu, hər şeydən əvvəl Amerika və onun əsas siyasi institutlarına – Ağ Ev, Konqres və Senata aiddir. Hakimiyyət orada deyil, kapitalistlərin əlində cəmləşib.

Hamımız bilirik ki, konqresmenin arxasında çoxmilyonluq maliyyə dəstəyi olmasa, öz postuna qovuşa bilməz. Buna öz növbəsində uğurlu biznesmen olmaqla nail olmaq mümkündür. Siyasətçi və siyasi institutların taleyi nüfuzlu malliyyə və iqtisadi dairələrdən asılı olanda bu, ancaq təsdiq edir ki, dünyanı siyasət deyil, iqtisadiyyat idarə edir. Biz bu tendensiyanı artıq on illər bioyunca görürük.

Qərbin Ümyumdünya Bankı və Beynəlxaq Valyuta Fondu kimi çox böyük maliyyə qoluna diqqət yetirsək, onda görərik ki, nadir istisnalarla bütün dünya Ümumdünya Bankının total diktatı altına düşüb. Amerika hərbi üsulla əldə edə bilmədiyini iqtisadiyyat və iqtisadi təzyiq hesabına əldə etməyə başlayıb. Transmilli şirkətlər əksər adamların yaşayış vasitələrini idarə edir.

Bəs Rusiyanın arxasında hansı iqtisadi güclər durur ki, ona dünyanı yönəltməyə qatılmaq imkanı versin?

ABŞ və Avropa ölkələrinin qüdrəti yalnız böyük korporasiyalar alətindən ibarətdirsə, çoxlarının dediyi kimi, bəs Rusiya yeni dünya düzənini necə yaratmağa hazırlaşır? Qərb və Amerika şirkətləri ilə bir səviyyədə ola biləsi heç bir sahədə – iqtisadi, maliyyə, texnologiya, sənaye, əczaçılıq və ya qidada. Təkcə bir qaz şirkətindən savayı. Rusiya iqtisadiyyatı yetərincə iqtisadi və maliyyə resurslarına malik olmamaqla adətən, neft istehsalçısı olan ölkələrdə baş verdiyi kimi neft qiymətləri düşən zaman çökür.

Rusiya ümumi daxili məhsul göstəriciləri sadə rəqəmlərlə onun zəiflyini ifadə edir. Və siz necə düşünürsünüz, Rusiya, məsələn, bank sahəsində həqiqi mənada heç bir böyük şirkəti olmadan dünya lideri olacaq? Dövlətin çağdaş dünyadakı yerini və qüvvələr tərtibinə təsir etmək iqtidarını təhlil etməzdən qabaq transmilli şirkətlərin gücünü etiraf etmək lazımdır.

Siz inanırsınız ki, Rusiya biznes və pulun yönəltdiyi bu aləmə daxil olacaq? Suriya, Şimali Koreya və Hindistan üçün silahdan başqa nəyəsə inanırsınız? İnanırsınız ki, Rusiyada iqtisadi nəhəng olmağa imkan verən texnologiyalar olacaq? Elektron və başqa yüksəkdəqiqlikli sahələrin təmin etdiyi rifaha inanırsınız? İnanırsınız ki, günlərin birində Rusiyanın mobil telefonu və yaxud velosipedini alacaqsınız? Rusiya sənayesinin dünya bazarında rəqabət apara biləsi, heç olmasa, istənilən nümunəsindən danışın. Heç olmasa, hər evdə olan bircə elektron məhsul göstərin. Rusiyanın tekstil sənayesi haqda nə vaxtsa eşidibsiniz? Moskva modalar evi haqda? Rusiyadan kənarda ad çıxarmış əczaçılıq şirkəti haqda? Rusiyanın dünyaca məşhur bankı barədə?

Rusiya çox böyük hərbi və xüsusən də nüvə potensialına malik olmaqla hərbi nəhəng ola bilər. Amma bilirik ki, nə hərbi güc, nə də nüvə silahı Sovet İttifaqını dağılmaqdan xilas edib – hələ bütün dünyada ağalıq imkanından danışmırıq. Nə qədər güclü olsa da, hərbi potensiala sahib olmaqla deyil, yalnız dünya iqtisadiyyatında üstün mövqe tutan qüvvələr buna iddia edə bilər. Sovet İttifaqının Əfqanıstanda necə yenildiyi və İraqın ABŞ-ı necə tar-mar etdiyini görmüşük. Rusiya Suriyanı hərbi baxımdan işğal edib, halbuki Amerika Suriyaya Ümümdünya Bankı vasitəsilə əl uzadır.

Dünyanı hərbi gücə tabe etməyin mümkünlüyünü düşünənlər yanılırlar. Gerçək nəzarət iqtisadiyyat və texnologiya sahəsində qalır. Rusiya hərbi azman və iqtisadi cırtdandır, buna görə də biznes, maliyyə və texnologiyaların tam hökm sürdüyü qanunlara tabe olan beynəlxalq sistemdə həqiqi mənada iştirak edə bilməz.

Cənab Putin, silah cingildətməklə bütün dünyanı hərbi maşınınızla qorxuda bilərsiniz, lakin bu belə də adi şantaj olaraq qalacaq.
Tərcümə Strateq.az-ındır.