Son illərdə ölkəmizdə məişət zorakılığına qarşı mübarizə üçün dövlət səviyyəsində tədbirlər görülsə də, bu neqativ tendensiya səngimir. Nədənsə, qurbanların çoxu başlarına gələnlərlə bağlı susur, bəziləri isə heç nə görmədiklərini iddia edirlər. Cəzasızlıq tez-tez faciəli nəticələrə səbəb olur və yalnız bundan sonra hamının hər şeyi bildiyi ortaya çıxır.

Beləliklə, Yevlax rayonunun Hacıselli kəndində uzun illər davam edən məişət zorakılığı faktı amansız bir repressiya ilə sona çatdı - kənd sakini Mehdi Qarayev arvadı Elnarə Qarayevanın barmaqlarını kəsərək, başına balta ilə zərbələr endirdi. Qadının vəziyyəti ağır kimi qiymətləndirilir.

Faktla bağlı Cinayət Məcəlləsinin 29.120-ci (adam öldürməyə cəhd) maddəsi ilə cinayət işi başlanıb. Faktla bağlı araşdırma aparılır.

Kişinin çılğın xarakteri hamıya məlum idi və onun narkotik istifadə etməsi və arvadına zülm etməsi də sirr deyildi. Bir neçə ay əvvəl, o, bir qonşusunu vəhşicəsinə döydü, amma yaxasını cəzadan qurtara bildi.

Vəkil Elçin Qəmbərovun AYNA-ya verdiyi məlumata görə, Qarayevə verilən cəza bədən xəsarətinin ağırlığından asılı olacaq: “Ailə zorakılığı bütün dünyada və xüsusən keçmiş Sovet İttifaqı ölkələrində geniş yayılıb. Bəzi dövlətlərlə müqayisədə bizdə belə hallar çox azdır. Buna baxmayaraq, təəssüf ki, bizdə də var. Bir qayda olaraq, xüsusilə müxtəlif əşyaların tətbiqi ilə döyülmədən danışırıq”.

Hüquqşünasın sözlərinə görə, problem ailədaxili zorakılığın adi bir hal kimi qəbul olunmağa başlamasında, buna daha çox dözümlülüyün olmasındadır: “Cəzanın qaçılmazlığı prinsipi həyata keçirilməlidir. Bu kimi cinayətlərə görə cəza sərtləşdirilsəydi, bu, müsbət rol oynayardı”.

“Təmiz Dünya” Qadınlara Yardım İctimai Birliyinin sədri Mehriban Zeynalova, faciənin baş verdiyi kənddə ən azı ailə yaxınlarının nələrin baş verdiyindən xəbərdar olduqlarına inanır. Onun AYNA-ya dediyinə görə, qadın məişət zorakılığı, qançırlar, digər bəzi döyülmə izləri barədə heç kimə məlumat verməsə də, ehtimal ki, bunları hamı görürdü.

“Təəssüf ki, ölkədəki bir çox insan hələ də bir ərin arvadını döyərsə, bunu etmək hüququnun olmasını normal qəbul edir. Yaxınlar və əsas da qonşular, kəndlilər yaxşı bir iş gördüklərinə inanaraq müdaxilə etmirlər, beləliklə ailəni qorumağa kömək etdiklərini düşünürlər. Ailənin nə olursa olsun, dağılmamalı olduğuna, boşanmanın uşaqlar üçün bir travma olduğuna inanırlar, amma bu şərtlərdəki həyat onlar üçün daha böyük bir travmadır. Başqalarının “anlayışlı” davranışı evdəki tiranlara bu davranışa haqq qazandıqlarına inam verir”, - müsahibimiz deyib.

Zeynalova bildirib ki, ailədaxili zorakılıq qadının asılı olduğu və hər cür dəstəkdən məhrum olduğu yerlərdə baş verir: “Qohumlar dəstək vermir, camaat susur. Əlbəttə ki, çox şey qadının özündən asılıdır, lakin hamının tək mübarizə aparmağa gücü çatmır. Yardımın haradan alınması barədə məlumat verilmir. Məsələn, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsində “qaynar xətt” açılıb, ancaq çox az qadın bunu bilir. Mövcud bütün mənbələrdə aktiv şəkildə reklam etmək lazımdır. Bəziləri inanırlar ki, bir qadının kömək üçün nə qədər çox yerə müraciət etmək imkanı varsa, ailələr o qədər tez dağılacaq. Bu cür kökündən səhv düşüncəni dəyişdirmək lazımdır”.

“İndi getdikcə daha çox qadın ailədəki şiddət səbəbi ilə polisə müraciət edir. Lakin bir çoxunu iqtisadi asılılıq və ailədəki söz-söhbəti kənara çıxarmamaq kimi stereotiplər bu addımdan çəkindirir. Çox vaxt qohumlar qurbandan ailəyə qayıtmasını xahiş edirlər. Bu yaxınlarda ailədaxili şiddətə məruz qalan bir qadının uşaqları ilə birlikdə evdən çıxması, ancaq anasının onun üçün gəldiyi və geri dönməsini istəməsi ilə əlaqədar bir vəziyyətimiz oldu. Nə qadın, nə də övladları qayıtmaq istədilər, yenidən zorakılıqla qarşılaşmaqdan qorxdular, amma yenə də anasına yazığı gəldi və geri qayıtdılar”, - İctimai Birlik rəhbəri vurğulayıb.

Həmsöhbətimizin dediyinə görə, qohumlar tez-tez qurbanın öz dinclikləri üçün qayıtmasını xahiş edirlər: “Çünki kişi onları narahat edir, onlardan kömək istəyir. Bu şəkildə özlərini problemlərdən uzaqlaşdırırlar. Kişi tiranlar qurbanı qorxutmaq üçün tez-tez polisdə tanışları olduğunu və ona şikayə ediləcəyi təqdirdə belə, heç nə etməyəcəklərini söyləyirlər. Qadınlar demək olar ki, onların hər şeyə qadir olduqlarını düşünərək, buna inanırlar. Ancaq zülmkar kişi polis idarəsinə girən kimi, onun nə qədər dəyişdiyinə, yazıqlaşdığına təəccüblənirsən”.

Zeynalova qeyd edib ki, zərərçəkmiş qaçsa da, adətən əri onu təqib edir: “Bizim sığınacaqlarımızda qadınların təhlükəsizliyinə tam zəmanət verilir. Müşahidə kameralarımız var. Ancaq tez-tez ərlər özlərini düzəltdiklərini iddia edirlər və sonra yenidən qalmaqal yaradırlar. Bəzən ərlər, həqiqətən düzəlirlər, bəzən isə yalandan düzəldiklərini iddia edirlər”.

Birlik sədri qanunda dəyişiklik edilməsi lazım olduğuna inanır: “Buna görə məhkəmə və ya polis zülmkarların təhlükəli olub-olmadığına qərar verəcək psixoloqlara göndərməlidir. Bir çox ölkədə bu var. İndi Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi ilə birlikdə bu sahədə işləməyi planlaşdırırıq. Müvafiq bir təklif hazırladıq. Ailə zorakılığından istifadə edən bir kişi sığınacağımızda olan arvadı üçün yanımıza gəlirsə, onu Dövlət Komitəsinə yönləndirərik. Orada psixoloqlar onun nə qədər adekvat olduğunu təyin edəcəklər. Bəlkə də, kişinin özünün də psixoloji köməyə ehtiyacı var. Ailəni xilas etmək üçün bir şans varsa, bunun üçün kömək etməliyik”.