Baş nazir Nikol Paşinyan Ermənistan və Azərbaycan tərəfindən Tavuşda delimitasiya haqqında protokol-təsvirin imzalanmasını böyük uğur adlandırıb. O, hökumətin iclasında deyib ki, bu, Ermənistanın suverenliyinin və təhlükəsizliyinin daha da möhkəmləndirilməsi üçün təməl daşı olub.

Paşinyan bu prosesə görə Baş nazirin müavini Qriqoryanın rəhbərlik etdiyi Ermənistan hökumət komissiyasına və digər səlahiyyətli strukturlara təşəkkür edib: “Müstəqillik tarixində ilk dəfə olaraq Ermənistanın rəsmi delimitasiya olunmuş sərhədi var ki, bu da təkcə bu hissədə deyil, Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin bütün perimetri boyu təhlükəsizlik və sabitliyin səviyyəsini əhəmiyyətli dərəcədə artıracaq”.

Qarşıdakı günlərdə hər iki tərəfin sərhədçiləri razılaşdırılmış Ermənistan-Azərbaycan sərhədində yerləşdiriləcək. Bu barədə Ermənistan Baş nazirinin ofisinin bəyanatında deyilir.

Qeyd edək ki, mayın 15-də Azərbaycan Respublikası (AR) və Ermənistan Respublikası (ER) arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyası və Dövlət Sərhədinin Delimitasiyası Məsələləri Komissiyasının 9-cu iclası keçirilib. Bağanıs Ayrım (AR) - Bağanıs (ER), Aşağı Əskipara (AR) - Voskepar (ER), Xeyrimli (AR) - Kirants (ER) və Qızıl Hacılı (AR) – Berkaber (ER) yaşayış məntəqələri arasında onları Sovet İttifaqının dağılması zamanı onun tərkibində mövcud olan qanuni qüvvədə olan respublikalararası sərhədə uyğunlaşdırmaq üçün birbaşa sərhəd hissələrini təsvir edən protokol imzalanıb.

“Tavuşda Azərbaycanla sərhədlərin müəyyənləşdirilməsi yeganə qanuni qüvvəyə malik 1976-cı il Sovet xəritələrinə əsasən aparılır”, - deyə Paşinyan Ermənistan Nazirlər Kabinetinin iclasında bildirib.

Onun sözlərinə görə, bu xəritələr 1979-cu ildə “növbətçilik prosesi”ndən keçib – bu, bir növ yoxlama prosesidir. O, əmindir ki, Ermənistan delimitasiya prosesində sovet xəritələrində göstərilən məntiqdən kənara çıxsa, bu, daimi eskalasiya mənbəyi yaradar.

“Ölkələrimiz arasında yeni sərhədin yaradılması deyil, yalnız Alma-Ata Bəyannaməsi ilə müəyyən edilmiş sərhədin bərpası bizim üçün əsas idi. İndi bizim xəritələrlə əlaqəmiz var və bunlar SSRİ-nin hüquqi qüvvəyə malik olan sonuncu xəritələridir”, - deyə Baş nazir vurğulayıb.

Maraqlıdır, bundan sonra nələr olacaq? İkitərəfli fəaliyyətlərin uğurunu davam etdirmək və möhkəmləndirmək üçün hansısa ümidlər varmı? Prosesin problemsiz başa çatacağına əmin ola bilərikmi?

AYNA-nın suallarını tanınmış əcnəbi ekspertlər cavablandırıblar.

Polşalı politoloq, Varşava Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsinin elmlər doktoru Konrad Zaştovt:

“Bu prosesin davam etməsi üçün böyük şans var. Təbii ki, hər iki tərəfdə delimitasiya məsələsinin həllində maraqlı olmayan qruplar var ki, biz bunu “şahinlər” adlandıra bilərik. Ermənistanda bunlar, ilk növbədə, Ermənistanı 2018-ci ilə qədər idarə edən əvvəlki hakimiyyətlə əlaqəli olan siyasətçilər və xadimlərdir.

Sülh prosesinin əleyhdarları arasında erməni kilsəsi ilə əlaqəli olanlar da var. Ehtimal etmək olar ki, Ermənistandakı bir çox rusiyapərəst qüvvələr buna qarşıdır, yəni hələ də Kremlin köməyi ilə Ermənistanın Azərbaycana müqavimət göstərə biləcəyinə inanan insanlardır. Həmişə olduğu kimi, erməni “şahinləri” arasında erməni diasporu ilə əlaqəsi olan fəallar və ya jurnalistlər də var”.

İsrailli siyasi ekspert və publisist Aviqdor Eskin:

“Sülh prosesi getdikcə genişlənir. Baş nazir Paşinyan barışığa nail olmaq və əməkdaşlığa başlamaq istəyini praktiki olaraq sübut etdi. İndi Azərbaycan tərəfdən çox şey asılıdır. Müharibə zamanı yığılmış emosiyaların üstündən keçmək və xoş niyyət nümayiş etdirmək istəyi tələb olunur.

İndi Ermənistanda Ermənistan tərəfinin ərazi “güzəştləri” yolu ilə münaqişənin həlli prosesinə qarşı fəal etirazlar var. Başa düşmək lazımdır ki, bu məsələ bir çox ermənilər üçün ağrılıdır. Ona görə də mövcud müqavilələri qonşulara xoş sözlə gücləndirmək və prosesi yaxşı işlərlə gücləndirmək çox məqsədəuyğun olardı. Humanitar sahə öz vaxtını gözləyir, iqtisadi əməkdaşlıq isə növbəti sıradadır.

Ermənistan və Azərbaycan son üç onillikdə sərt ritorika mübadiləsi aparıb. İndi Bakıdan Ermənistanın yeni sərhədlərinin toxunulmazlığına dair ictimai təminatlar və sülh şəraitində ümumi gələcəyə yönəlmiş isti sözlər gəlsə, bu, müdrik addım olar”.