"6000 İL ÖNCƏ GİL YAZILARDA YUYUCU SÖZÜ TÜRKCƏ QASSAL, MƏZARLIQ SÖZÜ İSƏ - MAŞATLIK KİMİ GEDİR.
U dövrün Şairəsi BİKƏ XATUN belə bir misra qazdırıb gil lövhəyə:
"QASSAL, BUNU MAŞATLIKDA ET, SIKI ULU BURASU".
Qassal (yuyucu), bunu məzarlıqda et, burası ürəksıxıcıdır.
Atam Usta Vəli hərdənbir hansısa adı naməlum, ancaq antik şairimizdən belə bir şeir oxuyardı muğam üstündə pəsdən:
"Ey qan olan könlüm, niyə düşdün bu halə sən,
Bais nədir ki, gəldin dərdi-bəlaya həvalə sən?
Köylim, nə olardı, çəkərdin hərdən cəhənnəm-kürəyi zəbanə,
Köylim, sən ağlayanda yerlər, göylər də bərabər ağlar.
Əliboş, üzüqara evindən [heç] ayaq qoymağa dəyməz,
Qassalın qassalxanada rəxtini əynindən soymağa dəyməz."
Qəzəlin qabaqkı sətirləri aydındır.
QASSAL`LA başlayan sonuncu sətir bir az anlaşılmazdır:
Sondan ikinci - ondan qabaqkı sətirdə deyilir - əgər sən bu dünyadan əliboş köçürsənsə - kim əlidolu köçür ki (U.V.) - ancaq burada deyilir - əgər sən özünnən sonra işıqlı dünyada bir əlamət qoymayıb u dünyaya əliboş gedirsənsə, o zaman QASSALIN qassalxanada (ölü yuyulan yerdə) sənin əynindən rəxtini (paltarını) soyundurmağa da heç ehtiyac yox.
Yəni bu dünyada iz qoymamağınla günahkarsan və qassalı heç hürkütməyinə dəyməz, çətin ki, u dünya səni öz qoynuna qəbul edə.
Güman ki, ərəbindir dediyimiz məzarlıq da - maşatlığın törəməsidir.
Tariyel Azerturk
TEREF