Medler ve Persler
24-07-2024, 17:38
Hint-Avrupa dilleri konuşan iki kavimdi. Orta Doğu'ya MÖ yaklaşık 2000 yılında gelerek bugünkü İran'a yerleştiler. Başlangıçta, Medler daha güçlüydü, fakat MÖ yaklaşık 550'de Pers kralı II. Kyros Medleri yenerek bölgeye egemen oldu.
İmparatorlukların En Büyüğü
Sonraki 60 yıl içinde, II. Kyros ve ardılları Orta Doğu’nun gördüğü en büyük imparatorluğu meydana getirdiler. Pers İmparatorluğu, batıda Mısır'dan doğuda Baktria'ya kadar 4200 km boyunca uzanan, hatta kuzeyde Avrupa'ya kadar genişleyen bir alanı kapsıyordu.
Persepolis
Pers kralı 1. Dareios, Persepolis'te muhteşem bir sarayın yapımını başlattı. Onun ardılları, önemli törenlerin yapılacağı bu sarayı tamamladı. Ne yazık ki, saray daha sonra, Makedonya Kralı Büyük İskender tarafından yakıldı.
İmparatorluk Yönetimi
Devasa imparatorluklarını daha kolay idare etmek isteyen Pers kralları ülkeyi satrap adını verdikleri yerel valilerin yönettiği vilayetlere böldüler. Bu valiler için kralla iletişim halinde olmak çok önemliydi. Bu nedenle kraliyet habercilerinin, mesajları imparatorluğun farklı yerlerine hızla ulaştırabilecekleri yollar yapıldı. Bu yolların en büyüğü olan Kral Yolu 2700 km uzunluğundaydı.
Pers Dinleri
imparatorluklarının genişliği nedeniyle, Perslerin dünyanın birçok yerindeki inançlar üzerinde etkisi oldu. Pers tanrısı Mitras'a tapınım Avrupa'ya kadar yayıldı. Özellikle Romalıların arasında çok yaygındı. Pers peygamberi Zerdüşt (veya Zoroaster), yaşamın iyi ve kötü arasındaki çekişmeden ibaret olduğunu öğretiyordu. Günümüzde de benimsenen bu inancın birçok takipçisi vardı.
Pers imparatorluğunun Yıkılışı
Uzun süren egemenliği ve büyük etkisine rağmen, imparatorluk sonsuza dek ayakta kalamazdı. Persler Avrupa'yı Trakya ve Makedonya'ya kadar fethettiler, hatta Yunanistan'a bile saldırdılar. Ancak Marathon'daki korkunç bozgundan sonra, Yunanlar tarafından kesin bir yenilgiye uğratıldılar.
Pers İmparatorluğu MÖ 330'da Büyük İskender tarafından yıkıldı. Daha sonra, MÖ yaklaşık 171'de Partlar, Babil'i ve Persia'yı fethederek yeni bir imparatorluk kurdular. Pers egemenliği böylece nihai olarak son buldu
Serhat Atak
TEREF