Seriallar və xüsusilə Türk serialları sadəcə əyləncə deyil, insanları aldatmaq, şüuru idarə etmək və reallığı ört-basdır etmək üçün qurulmuş ən incə manipulyasiya üsullarından biridir.
Cinayətkar qəhrəman kimi göstərilir – Mafiya, rüşvətçi və qanunsuz yollarla varlanan obrazlar ailəsinə sahib çıxan, ləyaqətli və şərəfli kimi təqdim olunur. Tamaşaçı isə inanır ki, cinayətkar da yaxşı ola bilər. Halbuki gerçək həyatda belə adamlar sadəcə cəmiyyətin qanını sorur.
Lüks həyat illüziyası – Seriallarda hər kəs villalarda yaşayır, bahalı maşın sürür, brend geyimlər geyinir. Tamaşaçıya isə elə gəlir ki, bu normaldır və bir gün onun da ola bilər. Halbuki reallıqda insanların böyük əksəriyyəti borc, işsizlik və yoxsulluq içindədir. Bu sadəcə “bir gün sənin də ola bilər” yalanıdır.
“Şükür” oyunu – Seriallarda kasıb, amma şükür edən insan guya ən vicdanlı və şərəfli göstərilir. Din adamları da eyni mesajı təbliğ edir: səbir et, şükür et, bir gün mükafatını alacaqsan. Amma reallıqda “şükür” öyrədənlərin özləri camaatın sadəlövhlüyü hesabına lüks və rahat həyat yaşayır, kasıb isə kasıb olaraq qalır.
Gözəllik və cinsəllik silahı – Türk seriallarının ən əsas manipulyasiya vasitəsi yaraşıqlı oğlanlar və açıq geyinmiş cazibədar qadınlardır. Tamaşaçının emosiyası bu obrazlarla tutulur, beyninə isə gizli mesaj ötürülür: “uğurlu olmaq üçün gərək cazibədar və varlı olasan.” Bu isə insanlarda həm kompleks, həm də reallıqdan uzaq arzular yaradır.
Ailə dəyərlərinin dəyişməsi – Seriallarda ailədaxili münasibətlər dramatik, intriqalı və qeyri-adi göstərilir. Bu isə real həyatda gənclərin ailəyə baxışını dəyişir, normal ailə dəyərlərini zəiflədir.
Cinayətkarlığın cazibədar göstərilməsi – Mafiya və zorakılıq romantikləşdirilir. Gənclər isə bu obrazları təqlid edir, bəzən hətta həyat tərzinə çevirməyə çalışır.
Gənclərin kimlik böhranı – Bir çox gənclər özlərini serial qəhrəmanlarına bənzətməyə çalışır. Xarici görünüşdən davranışa qədər onları təqlid edirlər. Hətta münasibətlərdə belə, sevgilisini Türk aktyoruna bənzədənlər var. Bu isə real münasibətləri dağıdır və insanlarda saxta gözləntilər yaradır.
Nəticə:
Seriallar həqiqəti göstərmir. Onlar cinayətkarı qəhrəman, lüksü normal, şükürü səadət, gözəlliyi uğurun şərti kimi təqdim edir. Nəticədə isə insanlara yalançı ümid, saxta arzular və illüziya satılır. Türk serialları bizim ölkəmizdə də ailədən tutmuş dəyərlərə qədər hər şeyə təsir edir və cəmiyyəti səssizcə manipulyasiya edir.
Sorğulamaq