Heydər Əsədov İsmət Abbaosun əlibaltalı quldurlarını çökdürə biləcəkmi? - Nazirliyin möhürləri baytarların cibində nə gəzir...
13-04-2015, 10:42
Dünya mətbuatında ət alqı-satqısı sahəsində ixtisaslaşmış bir sıra şirkətlərin maxinasiyaları ilə bağlı vaxtaşırı məlumatlar gedir. Avropa Birliyinin rəqabət işləri, istehlak və saxtalaşdırma ilə mübarizə üzrə mərkəzi idarəsinin apardığı araşdırmalar sayəsində at ətinin mal əti adı ilə istehlakçılara satılması halları aşkar ediləndən çoxları artıq bu tapıntıya heyrətlənmir.
Ciddi araşdırmalar göstərib ki, Avropa istehlak bazarında satılan əksər mal əti farşlarında at ətinin qarışığı var. Bu məsələnin diqqəti cəlb edən tərəfi əsasən ucuz at ətinin nisbətən baha mal əti kimi qablaşdırılması və tanınmış firmaların istehsalı adı ilə istehlakçılara satılması faktları ilə bağlıdır. Bəzi məlumatlara görə, bu cür maxinasiyalar nəticəsində hər il yüz minlərlə ton at əti saxtalaşdırılır və bundan külli miqdarda gəlir götürülür. Bütün Avropada ət ticarəti sahəsində ixtisaslaşmış 30-a yaxın kompaniyanın adına buraxılmış saxta etitetli ət ötən il Avropa Birliyinin demək olar ki, bütün ölkələrinin mağazalarında satılıb. Göründüyü kimi, söhbət burada at ətinin insan orqanizminə ziyanından, yaxud hansısa mənfi təsirindən getmir. Avropada üzə çıxmış maxinasiya söhbəti yalnız normal ticarət qaydalarının, eynən də istehlakçıların hüquqlarının pozulması ilə əlaqədardır. Məlumat üçün bildirək ki, at ətinin digər növlərdən fərqli cəhətləri var. Təkibindəki tam dəyərli zülal 20-25 faiz, su 70-74 faiz və piy 2,5-5 faiz təşkil edir.At əti kalium, natrium, fosfor, dəmir, mis, maqnezium, amin turşuları, tiamin, riboflavin, nikotinamid kimi maddələrlə, B,A,PP,E vitaminləri ilə zəngindir. Bir çox köçəri xalqların qida rasionunda mühüm yer tutan at əti həm də səfər yeməyi kimi çox faydalı keyfiyyətlərə malikdir. Soyuq halda yeyildikdə bədənə enerji, hərarət gətirir. Məhz bu xüsusiyyətinə görə bir çox Asiya ölkələrində at əti demək olar ki, hər yerdə satılır. At ətinin qida əhəmiyyəti də xeyli böyükdür. Bəzi digər heyvanların ətindən tərkibindəki xolesterinin azlığı və antisklerotik təsirləri ilə fərqlənir ki, bu da at ətinin dietik baxımdan dəyərini ortaya qoyur. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, söhbət yalnız ekoloji cəhətdən təmiz, istifadəyə tam yararlı at ətindən gedir. Avropadan fərqli olaraq bizdə vəziyyət kəskin şəkildə fərqlidir. Özü də istehlakçıları at əti ilə aldatsaydılar, dərd yarıydı. Əsas təhlükə ondadır ki, ölkəmizdə bir çox işbazlar istehlakçılara xəstə, yararsız və daha çox ölmüş atların, eşşəklərin və camışların ətini mal əti adı ilə sırıyır. Bu isə əhali arasında təhlükəli yoluxucu xəstəliklərin yayılmasına şərait yaradır. Lakin maxinasiyalar tək bunlarla da bitmir. Bazarlarda tez-tez ölü quş ətinin də satılması hallarına rast gəlmək olar. Belə vəziyyət daha çox Bakının topdansatış ət bazarlarında, həmçinin Sumqayıtda əhalinin sağlamlığına təhlükələr yaradır. Ətin satışına gərəkli baytarlıq nəzarətinin olmaması bu problemin həllində çətinliklər yaradır. Nə qədər ki, Baytarlıq Nəzarəti Xidməti normal işləmir, nə qədər ki, minlərlə cəmdəyə yalançı möhür vurulur, vəziyyətin düzələcəyinə inam azalır. Yararsız ətin üzərinə istifadəyə yararlılıq möhürünün vurulması faktları nədənsə Baytarlıq Xidmətinin məsul şəxsləri tərəfindən yetərincə araşdırılmır.Bu mənada məsuliyyətsiz baytar həkimlərin fəaliyyətinə ictimai nəzarətin gücləndirilməsi vəziyyətin düzəlməsində rol oynaya bilər. Bildiyimiz kimi, hazırda Bakıda müasir tipli ət kəsim kombinatlarının tikintisi davam etdirilir. Ət kombinatlarının yaradılması qeyri-qanuni, heyvan kəsiminin qarşısını almağa imkan verə bilər. Bununla bərabər paytaxt ərazsində kiçik həcmli müasir ət kəsimi müəssisələrinin yaradılması da gündəmdədir. Lakin bütün hallarda hər şey Dövlət Baytarlıq Nəzarəti əməkdaşlarının fəaliyyətindən asılı olacaq. Odur ki, indinin özündə cibində möhür gəzdirən və ətin keyfiyyət sertifikatını dizinin üstündə təyin edən rüşvətxor baytar həkimlərin ciddi cəzalandırılmasına start verilməlidir.