a-) Hani bildiğiniz meşhur bir Mevlâna portresi var; dışı yeşil cüppeli, içi kahverengi abalı, kahverengi külah üzerin sarılmış beyaz sarıklı, boynu mütevazilıkten öne eğik, elinde 99'luk beyaz tespihiyle orta boylarda ak sakallı olan.
Gerçekten Mevlânâ o resimdeki gibi mi?
1960'lı yıllar...Tahran Ünvrst'inde, Mevlânâ konulu minyatür ve resim yarışması yapıldı. Birinci gelen resim; bizim bildiğimiz o resimdi...
Mevlânâ Müzesi Müdürü Mehmet Önder bu resmi beğenip Konya'ya getirip karpostal olarak bastırdı ve kısa sürede tüm yurtta en çok kullanılan Mevlânâ resmi oldu. Bu gün bilinen bir Mevlânâ resmi yoktur.

b-) Yavuz Sultan Selim sanılıp okul kitaplarına bile konulan meşhur küpeli resimdeki kişi Şah İsmail'dir.
c- ) İstanbul Surlarına ilk Türk bayrağını diken ve hakkında kahramanlık destanları yazılan "Ulubatlı (Lapadionlu) Hasan" diye biri yoktur! Fetikten 150 yıl sonra 16. yüzyılda "Sahte Francis" adıyla anılan Melissinos'un uydurmasıdır bu!..
.Cumhuriyet dönemi kitaplarında Ulabatlı Hasan'ın adı 1947 yılına kadar hiçbir şekilde geçmezken, 1947'de tarihçi İsmail Hakkı Uzunçarşılı, "Sahte Francis" adıyla bilinen Melissinos'un kitabında yer alan bilgiyi aynen kullanarak, "Ulubatlı Hasan" adını mitsel bir kahramana dönüştürdü.
d- ) Kömürü ilk bulan kahraman" diye ders kitaplarına konan "Uzun Mehmet" de efsanedir; öyle bir kişi ve olay yoktur.
Merih Tan
TEREF