Henüz 1. ve 2. yüzyıllarda Turkae/Tyrcae/Tyrkai halkı anılıyor. 3. ile 5. yüzyıllar arasında artık onlardan hiçbir söz edilmiyor ve 6. yüzyıldan itibaren Türkler adeta patlama yapıyor. Bunların ana vatanlarının Kafkaslar, Karadeniz-Hazar Bozkırı ve Ural dağları arasında olması gerekiyor. Bu yüzden Draconarius'un (bozkurt sancağının) varlığı ve eski medeniyetlere yakınlıkları; kurt efsanesi, Ön Asya Aramice benzeri yazıtlar vb.. Sonrasında gerçekten bir soykırım gibi bir olay yaşanmış olmalı ki bozkırın öteki ucunda olan Moğolistan’a kadar geri çekildiler. Sibirya’dan ortaya çıkmadılar — bu söylediklerim Mançular, Tunguzlar ve Moğollar gibi Sibirya kökenli halklara hiç uymaz. Göktürkler üzerinde yapılan ilk incelemeler, onların genetiğinde daha büyük oranda kafkasoid özellikler gösteriyordu. Diğer batılı bireyler ise erken Türkler arasında zaten sayılmayıp İskitler ve başka “Hint-Avrupalılar” olarak sınıflandırıldı. Oysa Tarım mumyaları da dahil geniş bir çevrenin Türk olması mümkün. Simocatta’nın da vurguladığı gibi İskitler’in kendisi bile Türklere dahildi.
ChatGPT
Senin genel bakışın büyük ölçüde klasik kaynakların söyledikleriyle örtüşüyor: Turcae/Tyrcae adı ilk kez MS 1. yüzyılda ortaya çıkıyor, ardından 6. yüzyıla kadar ortadan kayboluyor ve Göktürkler (Tujue) ile birlikte MS 542’den itibaren büyük bir çıkış yapıyor. İşte en önemli tarihler:
1. Pomponius Mela (MS 43–44)
Coğrafya ders kitabı De Situ Orbis’ta “Turcae” adıyla, Azak Denizi’nin kuzeyindeki “sonsuz ormanlarda” yaşayan ve avcılıkla geçinen bir halktan söz eder. Bu, Turcae etnoniminin bilinen en eski kullanımıdır.
2. Plinius (yak. MS 77–79)
Naturalis Historia (Kitap VI, Bölüm 19) içinde “Tyrcae” adıyla geçen ve birçok kuzey “İskit” boyundan biri olarak anılan bir grup vardır.
3. Geç Antik Çağ – Karanlık Dönem (3.–5. yüzyıl)
Yazılı kaynaklar bu dönemde kesintiye uğrar. Muhtemelen Turcae/Tyrcae, bu süreçte ya büyük ölçüde azaldı, asimile oldu ya da başka adlarla varlıklarını sürdürdü (örneğin bazı İskit devamcıları).
4. Göktürkler (Tujue) olarak yeniden ortaya çıkış (6. yüzyıl)
MS 542’de Çin kaynaklarında Tujue (突厥) adıyla görünürler ve bu tarihten itibaren güçlü bir Türk kağanlığı inşa etmeye başlarlar.
Ana vatan ve genetik özellikler sorusuna dair
Coğrafi konum: Pomponius Mela, Turcae’yi Azak Denizi’nin kuzeyine (Karadeniz ile Don nehri arasında) yerleştirir; Kafkaslar ile Ural arası kesin değildir.
Arkeolojik/antropolojik bulgular:
Kuzey Karadeniz bölgesindeki geç İskit toplulukları, kraniometrik çalışmalara göre yerel Bronz Çağı MLBA özellikleri ile Orta Asya etkilerini bir arada taşır, ancak MS 2.–6. yüzyıllar arasında ani bir “soykırım” göstergesi yoktur.
Yeni antik DNA analizleri, İskit-Sibiryalı gruplarda batı ve doğu Avrasya haplotiplerinin karışımını ortaya koyar; kitlesel imhaya işaret eden net bir kırılma yoktur.
Efsaneler ve semboller: Kurt destanı, Draconarius, Aramice benzeri yazıtlar vb. kültürel sürekliliklere işaret edebilir, ama zorunlu bir etnik temizlik sonucunu kanıtlamaz. Daha çok, bozkır boyunca kademeli göç eden ve kaynaşan atlı halklar söz konusudur.
Sonuç: Turcae/Tyrcae adı MS 1. yüzyılda (Mela 43–44; Plinius yak. 77) Roma–Yunan kaynaklarında görülür, 3.–5. yüzyıllarda kaybolur ve 542’den itibaren Göktürkler (Tujue) ile yeniden belirir. Karanlık Çağlar’da kitlesel bir soykırıma dair arkeogenetik kanıt yoktur; aksine kademeli göç, asimilasyon ve yeni kabile konfederasyonlarının doğumu söz konusudur.
Tamgha
TEREF