Dünya alimləri şokda: İnsan beyni getdikcə böyüyür

27-03-2024, 15:49           
Dünya alimləri şokda: İnsan beyni getdikcə böyüyür
Davis Kaliforniya Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan yeni araşdırma insan beyninin getdikcə böyüdüyünü göstərib.

Tədqiqatçılar 1970-ci illərdə anadan olan tədqiqat iştirakçılarının 1930-cu illərdə doğulanlara nisbətən 6,6% daha çox beyin həcminə və təxminən 15% daha çox beyin səthinə sahib olduğunu müəyyən ediblər.

Tədqiqatçılar, beyin ölçüsünün artırılmasının beyin ehtiyatının artmasına səbəb ola biləcəyini və potensial olaraq yaşa bağlı demensiyanın ümumi riskini azalda biləcəyini təklif edirlər.

Araşdırmanın nəticələri “JAMA Neurology” jurnalında dərc olunub.

Alimlər tədqiqat zamanı beynin maqnit rezonans tomoqrafiyasından (MRT) istifadə ediblər. Bu icma əsaslı tədqiqat 1948-ci ildə Massaçusets ştatının Framingham şəhərində ürək-damar və digər xəstəliklərin inkişaf nümunələrini təhlil etmək üçün başladı. Orijinal kohort 30-62 yaş arası 5209 kişi və qadından ibarət idi. Tədqiqat 75 ildir davam edir və hazırda ikinci və üçüncü nəsil iştirakçılardır.

Maqnit rezonans görüntüləmə 1999-2019-cu illər arasında 1930-1970-ci illər arasında doğulmuş FHS iştirakçıları üzərində aparılmışdır. Beyin tədqiqatında MRT zamanı orta yaş təxminən 57 olan 3226 insan (53% qadın, 47% kişi) iştirak edib.

Kaliforniya Davis Universiteti tərəfindən aparılan araşdırma 1930-cu illərdə doğulan insanların MRT görüntülərini 1970-ci illərdə doğulanlarla müqayisə edib. Bir neçə beyin strukturunda tədricən, lakin ardıcıl artımlar aşkar edilib. Məsələn, beyin həcminin ölçülməsi (kəllədaxili həcm) on ildən sonra on ildən sonra sabit artım göstərib. Kortikal səth sahəsi - beynin səth sahəsinin ölçüsü - hər keçən onillikdə daha da artıb. 1970-ci illərdə anadan olan iştirakçıların orta səth sahəsi 2104 kvadrat santimetr, 1930-cu illərdə doğulmuş iştirakçılar üçün isə 2056 kvadrat santimetr olub. Bu da 15% artım deməkdir.

Tədqiqatçılar 1930-cu illərdə anadan olan iştirakçıları 1970-ci illərdə doğulanlarla müqayisə edərkən ağ maddə, boz maddə və hipokampus (beynin öyrənmə və yaddaşda iştirak edən sahəsi) kimi beyin strukturlarının da ölçülərinin artdığını aşkar ediblər.

“Tədqiqatımızda müşahidə edilənlər kimi daha böyük beyin strukturları beyin inkişafını və sağlamlığını əks etdirə bilər. Daha böyük beyin strukturu daha böyük beyin ehtiyatını təmsil edir. Bu isə Alzheimer xəstəliyi və digər demanslar kimi yaşa bağlı beyin xəstəliklərinin təsirini azalda bilər”, - alimlər bildiriblər. / “Cebhe.info”












Teref.info © 2015
E-mail: n_alp@mail.ru            Telefon: 051 933 93 21            Baş redaktor: Nurəddin (Xoca) İsmayılov
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.