Nizamsız yuxu nələrə səbəb olur?
8-11-2024, 11:58
Nizamsız yuxu beyin funksiyalarına mənfi təsir göstərir və uzunmüddətli sağlamlıq problemlərinə yol açır.Foodinfo.az xəbər verir ki, yuxu bədənin yenilənməsi və beynin işləmə qabiliyyətinin təzələnməsi üçün vacib bir prosesdir. Araşdırmalar göstərir ki, yuxunun keyfiyyəti və müddəti beyində yaddaş, diqqət və emosional stabilliyə birbaşa təsir edir. Nizamsız yuxu rejimi, yəni bəzən az yatmaq və ya yuxu saatlarını tez-tez dəyişdirmək beyində zehni yorğunluq yaradır və yeni məlumatların yadda saxlanmasını çətinləşdirir.Daimi yuxusuzluq beyindəki sinir hüceyrələrinin fəaliyyətini zəiflədir və beyində neyrotransmitterlərin tarazlığını pozur. Bu, bir tərəfdən yaddaş pozğunluqlarına, digər tərəfdən isə düşüncə proseslərinin yavaşlamasına səbəb ola bilər. Beyin yuxu əsnasında gün ərzində yığılan zərərli maddələri və toksinləri təmizləyir, sinir hüceyrələrini bərpa edir. Yuxu zamanı yaranan bu bərpa prosesi beynin sağlamlığı üçün son dərəcə vacibdir və yuxu rejimi pozulduqda bu funksiyalar tam həyata keçirilmir.Düzənsiz yuxu eyni zamanda emosional vəziyyətə də təsir edir. Beynin emosiyaları idarə edən sahələri yuxu çatışmazlığında daha aktiv olur, bu da əhval-ruhiyyənin tez-tez dəyişməsinə, stresin artmasına və narahatlıq hissinə səbəb ola bilər. Uzun müddətli yuxusuzluq depressiya riskini artırır, çünki serotonin və dopamin kimi xoşbəxtlik hormonlarının istehsalı da yuxu ilə bağlıdır.Yuxu həm də beyinin "plastiklik" adlanan funksiyasına, yəni yeni məlumatları qəbul edib uyğunlaşma qabiliyyətinə təsir göstərir. Düzənsiz yuxu bu plastiklik funksiyasını azaldır, nəticədə öyrənmə qabiliyyəti zəifləyir və məlumatların saxlanması çətinləşir.Yuxu saatlarının nizamlı olması beyin funksiyalarının güclü qalması üçün vacibdir. Müntəzəm və keyfiyyətli yuxu ilə beynin zehni, emosional və öyrənmə bacarıqları dəstəklənir. Yuxu saatlarını nizamlayaraq və yetərli miqdarda yataraq beyinin funksiyalarını qorumaq və gündəlik həyatda daha məhsuldar olmaq mümkündür.