Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin “195-1” çağrı mərkəzinə mobil nömrədən zəng ödənişlidir. Xidmətin rəsmi saytında qeyd edilmiş (012) 403 89 70 şəhər nörməsinə isə cavab verən yoxdur.

Eyni zamanda, qurumun rəsmi “Instagram” hesabına mesaj yazsanız da, qeyd edilir ki, hər kəsdən mesaj göndərilməsinə icazə verilmir. “Facebook” səhifələrində isə mesaj yazmaq bölməsi yoxdur. Bir sözlə, vətəndaşla dövlət qurumu arasında əlaqə imkanları məhdudlaşdırılıb.

Ümumiyyətlə, rəsmi qurumların “qaynar xətt” xidmətlərinə zənglər ödənişlimi olmalıdır? Dİa.az-ın məlumatına görə, Azərbaycan İnternet Forumunun (AİF) prezidenti Osman Gündüz AYNA-ya açıqlamasında deyib ki, indiki zamanda vətəndaşların dövlət qurumları ilə daha çevik, effektiv, əlçatan üsullarla əlaqə qura bilmələrinə çalışmaq lazımdır: “İndi ev telefonlarından istifadə edən yoxdur, vətəndaşların əllərində smart telefonlar var. Bu baxımdan hesab edirəm ki, hökumət də vətəndaşların mobil telefonlarla rahat əlaqə yaratmasını düşünməlidir və vətəndaşların bu xidmətdən – çağrı mərkəzlərindən ödənişsiz istifadə edə bilməsi daha doğru olar”.

Onun sözlərinə görə, bununla yanaşı, sosial şəbəkələrdə də vətəndaşlara rahat əlaqə imkanları yaradılmalıdır: “Vətəndaşların dövlət qurumları ilə sosial şəbəkə üzərindən, müxtəlif kanallar vasitəsilə də daha çevik, effektiv əlaqə qura bilməsinə ehtiyac var. Məsələn, “Facebook”, “Telegram” kimi sosial şəbəkələrlə əlaqə imkanları yaratmaq lazımdır. Düşünürəm ki, bu vətəndaşlar üçün daha əlçatandır”.

Həmsöhbətimiz çağrı mərkəzləri ilə bağlı müəyyən nizam yaradılmasına ehtiyac olduğunu düşünür: “Monitorinq apardığımızda müxtəlif dövlət qurumlarında üçrəqəmli, dördrəqəmli nömrələrdən və şəhər telefonlarından istifadə edildiyini gördük. Düşünürəm ki, bunda da bir nizam yaratmaq doğru olar. Hökumətin əlində imkan var. Hamısında üçrəqəmli nömrələrdən və ya hamısında eyni yanaşmadan istifadə etmək daha doğrudur. Əks halda qarışıqlıq yaranır”.

“Öz müşahidələrimə görə, dövlət qurumlarının sosial media üzərindən reaksiyaları normallaşıb. Əksəriyyəti reaksiya verir. Daxili İşlər Nazirliyinin “qaynar xətt”inə (102) olan müraciətə reaksiyanın verilməsi, bəlkə də, ölkədə birinci yerdədir. Bunu vaxtilə monitorinq apardığımızda da görmüşdük. Çağırışa reaksiya, onun rəsmiləşdirilməsi işi yaxşı qurulub. Bu cür çevik reaksiya verilməsi digər qurumlarda da təmin edilməlidir”, - deyə Gündüz vurğulayıb.

Çağrı mərkəzlərinin ödənişli olub-olmaması ilə bağlı qanunvericilik nə deyir?

Hüquqşünas Şamil Paşayev AYNA-ya şərhində bildirib ki, vətəndaşın “qaynar xətt”ə əlçatanlığı təmin edilməlidir: “Dövlət qurumlarının çağrı mərkəzləri əgər “qaynar xətt” funksiyasını daşıyırsa, əgər vətəndaşa əlçatanlığı təmin etməlidirsə, bunun ödənişli əsaslarla həyata keçirilməsi qanunsuz və əsassızdır. Vətəndaşın “qaynar xətt”ə əlçatanlığı olmalıdır. Hüququn təməl prinsiplərinə, ümumi dövlət-vətəndaş münasibətlərinə görə, vətəndaşın dövlət qurumlarına əlçatanlığı olmalıdır və bu xidmət ödənişsiz həyata keçirilməlidir”.

Özəl qurumlara qaldıqda isə, hüquqşünasın sözlərinə görə, burada vəziyyət fərqli ola bilər: “Bu məsələnin vətəndaşla həmin şirkət arasında bağlanmış müqaviləyə əsasən tənzimlənməsi mümkündür. Yaxud da vətəndaş hansısa şirkətdən, özəl qurumdan hansısa məlumatı özü üçün əldə etmək istəyirsə, bu zaman çağrı mərkəzinə zəng edəcəyi halda ödənişi özünün qarşılaması normaldır”.

Qeyd edək ki, yazı hazırlanarkən İqtisadiyyat Nazirliyinin mətbuat xidməti ilə əlaqə saxlamağa çalışsaq da, qurumun mətbuat xidməti zənglərimizə cavab vermədi.