Bu barədə mütamadi olaraq, ən azı Bayram günlərində: Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatının, Təşkilatın sədri Mirvari xanımın və mənim FB səhifəmdə və mətbuatda izah və maarifləndirmə işləri aparsaq da demək olar ki, bütün Bayram və ya digər istirahət günlərində eyni məzmunlu suallara cavab vermək məcburiyyətində qalırıq.
Bu sualların yaranmasının əsas səbəbi isə ondan ibarətdir ki, işəgötürənlər çox hallarda bu sahədə işçilərin əmək hüquqlarını pozur.
İşçilərin: istirahət, səsvermə, iş günü hesab edilməyən bayram günləri və ya ümumxalq hüzn günü, şənbə və ya bazar günləri üçün görülən işə görə əmək haqqı necə və hansı QAYDADA ÖDƏNİLMƏLİDİR?
Əmək Məcəlləsi ilə bu- əmək münasibəti nə qədər dəqiq vədüzgün tənzim olunsada hələ də bununla əlaqədar mübahisələr yaranır və ya işçilər əmək hüquqları pozulur.
Bu barədə bizim Təşkilat tərəfindən müxtəlif izahatlar verilsə də və maarifləndirmə işləri aparılsa da, hələ də Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatına edilən müraciətlər, çox hallarda isə şikayətlər də təsdiq edirki, əmək münasibətləriinin bu sahəsində, yəni, əmək haqqının ödənilməsi sahəsində hələdəəmək mübahisələr, düzgün tədbiq edilməmələr və ya anlaşmalar mövcuddur. Bu mübahisələr isə əsasən 2 istiqamətdə yaranır:
1. Bir çox işçilər belə hesab edir ki: 5 günlük, 6 günlük və ya növbə üsulu iş rejimindən asılı olmayaraq: istirahət, səsvermə, iş günü hesab edilməyən bayram və ümumxalq hüzn günü, iş günü hesab edilməyən şənbə və bazar günləri üçün görülən işə görə əmək haqqı - ikiqat məbləğdə ödənilməlidir.
Bununla əlaqədar bildirirəm ki: bu halda iş rejimindən asılı olaraq, müxtəlif ödəmələr mövcuddur. Belə ki:
İstirahət,səsvermə, iş günü hesab edilməyən bayram günləri və ya ümumxalq hüzn günü, eyni zamanda 5 günlük və ya 6 günlük iş rejimində iş günü hesab edilməyən şənbə və ya bazar günü işəçağırılan işçinin görülən işə görə əməkhaqqı - gündəlik tarif maaşının iki mislindən aşağı olmamaqla ödənilir.
Növbə üsulu ilə işləyən işçilərin şənbə və ya bazar günləri - növbə günlərinə düşərsə, bu zaman onların əmək haqqı ikiqat məbləğdə ödənilmir. Belə ki, bu rejimdə işləyən işçilər üçün növbə vaxtına düşən - şənbə və bazar günləri istirahət və ya qeyri iş günü deyil, adi iş günləridir, o əsasdan da bu günlər üçün əmək haqqı adi qaydada və digər günlərdə olduğu iş günü kimi ödənilir.
Lakin, əgər növbə üsulu ilə işləyən işçilərdə bayram günləri - növbə vaxtına düşərsə, növbə ərzində şənbə və ya bazar günləri ilə eyni günə düşərsə, bu zaman işçilərin əmək haqqı ikiqat məbləğdə ödənilir.
2. Tam olmasa, az da olsa müəssisələr var ki,
növbə üsulu ilə işləyən işçilərdə: istirahət, səsvermə, iş günü hesab edilməyən bayram günləri və ümumxalq hüzn gününun - növbə günlərinə düşdüyü halda belə,növbə üsulunu bəhanə edərək, işçiyə bu günlər üçün əmək haqqını ikiqat məbləğdə ödəmək istəmirlər.
3. Bununla əlaqədar bildirirəm ki, hər hansı bir bəhanə olmadan: istirahət, səsvermə, iş günü hesab edilməyən bayram günləri və ya ümumxalq hüzn günü - növbə günlərinə düşərsə, bu zaman işçinin görülən işə görə həmin gün və ya günlər üçün əməkhaqqı - gündəlik tarif maaşının iki mislindən aşağı olmamaqla ödənilir.
4. Bu hallarda əgər işçiyə -əmək haqqı ikiqat məbləğdə ödənilməmişsə və işçiyə əmək haqqının verilməsi işəgötürənin təqsiri üzündən gecikdirildikdə, bu zaman hər gecikdirilmiş gün üçün işçiyə əmək haqqının azı bir faizi məbləğində ödənc verilməlidir.
5. Bu hallarda işəgötürənlər, Əmək Məcəlləsi və əmək qanunvericiliyi sisteminə daxil olan normativ hüquqi aktlarla müəyyən olunmuş hüquqları pozmağa, məhdudlaşdırmağa, bu hüquqlardan sui-istifadə etməyə görə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada: maddi, intizam, inzibati, cinayət məsuliyyəti daşıyırlar.
Azer Quliyev
TEREF