Avropa Şurasının İnsan Hüquqları üzrə Komissarı Dunya Miyatoviçin Ermənistan və Azərbaycana səfəri başa çatıb.
Komissarın ofisindən Gununsesi.info-ya verilən məlumatda bildirilir ki, Dunya Miyatoviçin regiona səfərinə səbəb Qarabağ regionunda və onun ətrafında münaqişədən zərər çəkmiş insanların insan hüquqlarının vəziyyətinə diqqət yetirmək olub.
“Hər kəsin insan hüquqlarına tam hörmət və müvafiq beynəlxalq standartlara ciddi riayət etmək indi iki ölkə arasında barışıq və davamlı sülhə gedən yolun mərkəzinə qoyulmalıdır.
Bu səfərə sentyabrın sonunda cəmi bir neçə gün ərzində Ermənistana qaçan 100600-dən çox Qarabağ ermənisinin kütləvi surətdə köçürülməsi səbəb olub. Bu, Azərbaycanın sentyabrın 19-u və 20-də keçirdiyi hərbi əməliyyatlar, sonradan regiona tam nəzarəti və insanların gediş-gəlişinin və zəruri mallara, xidmətlərə və enerji təchizatına çıxışın uzun müddət kəsilməsinin ardınca doqquz aylıq blokada nəticəsində Qarabağ erməniləri tərəfindən yaşanıb. Azərbaycan tərəfindən Laçın dəhlizi boyu yol bağlı qalıb. Onlar heç bir tərəfin etibarlı təhlükəsizlik və ya müdafiə zəmanəti olmadan özlərini tərk edilmiş vəziyyətdə tapdılar. Onlar üçün evdən çıxmaq yeganə seçim idi”.
Açıqlamada bildirilir ki, Komissar Ermənistanda olarkən Baş Nazir Nikol Paşinyan, hüquq müdafiəçiləri və Qarabağdan köçən ermənilərlə görüşüb:
“Komissar, BMT QAK, digər BMT agentlikləri və vətəndaş cəmiyyətinin dəstəyi ilə yaxın müddətdə ehtiyacı olanlara kömək etmək üçün göstərdiyi səyləri bir daha alqışlayıb. O, Avropa Şurasına üzv dövlətləri Ermənistana son zamanlar köçmüş insanların ehtiyaclarına, xüsusən də onların orta və uzunmüddətli vəziyyəti ilə bağlı ehtiyaclarına cavab vermək üçün lazımi yardımın davamlılığını təmin etmək üçün hərtərəfli dəstək verməyə çağırır. Bu baxımdan həssas qrupların ehtiyaclarına xüsusi diqqət yetirilməlidir”.
Açıqlamada Miyatoviçin Azərbaycan rəsmiləri ilə apardığı müzakirələrdən də söhbət açılır:
“Azərbaycana səfəri çərçivəsində müvəkkil Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi – Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev, xarici işlər nazirinin müavini Yalçın Rəfiyev və Əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar Dövlət Komissiyasının İşçi Qrupunun rəhbəri Eldar Səmədov müavini və ilə görüşlər keçirib.
Müvəkkil Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili Səbinə Əliyeva ilə də görüşüb. Azərbaycan hakimiyyəti Qarabağ bölgəsinin və orada yaşayan əhalinin reinteqrasiyası üçün dövlətin həyata keçirdiyi tədbirlər barədə Müvəkkili məlumatlandırıb. Komissar vurğulayıb ki, Azərbaycan regionda qalan etnik ermənilərin və Ermənistana gedənlərin insan hüquqlarına, o cümlədən təhlükəsiz və ləyaqətlə öz evlərinə qayıtmaq hüququna təminat verməlidir.
Müvəkkil, Füzuli, Şuşa, Malıbəyli kəndi, Xankəndi, Xocalı və Ağdama səfər edib. Xankəndi şəhərinin sentyabr ayında əhalisinin getməsindən sonra şəhərin demək olar ki, tamamilə boş olduğunu görüb şoka düşdü.
Ona məlumat verilib ki, bölgədə yaşayan etnik ermənilərin çox az hissəsi qalıb. O, Xankəndində, o cümlədən qalanlar arasında ən həssas təbəqəni qəbul etmək üçün açılan sığınacaqda olan bəzi insanlarla danışdı. Xüsusilə Füzuli və Ağdamda Müvəkkil dağıdılmış, onilliklər ərzində xarabalıqda qalmış kimi görünən dağıdılmış şəhər və kəndləri də gördü”.
Açıqlamanın sonunda deyilir:

“Hər iki ölkəyə səfəri zamanı Müvəkkil uzun müddətdir davam edən münaqişə ilə bağlı ciddi insan hüquqları pozuntuları barədə hesabatları dinləyib və illər ərzində müxtəlif hərbi əməliyyatların baş verməsi nəticəsində zərər çəkmiş mülki əhalinin dərin iztirablarının şahidi olub. Müvəkkil rəsmi həmsöhbətləri ilə Qarabağ regionunda və onun ətrafında münaqişənin humanitar və insan hüquqları sahəsində nəticələrini, o cümlədən 2020-ci ildə Ermənistan və Azərbaycan arasında hərbi əməliyyatların başlanması və Laçın dəhlizinin bağlanmasından sonra baş vermiş son hadisələri müzakirə edib.

Xüsusilə, o, bir daha bütün köçkünlərin insan hüquqlarının, o cümlədən onların ləyaqət və təhlükəsiz şəkildə qayıtmaq hüququnun təmin edilməsinin vacibliyini vurğuladı; mina təhlükəsindən və müharibənin partlayıcı qalıqlarından qorunmaq hüququ; əsirlərin müdafiə almaq üçün insan hüquqları; itkin düşmüş şəxslərin taleyini və harada olduğunu bilmək hüququ; münaqişə ilə bağlı bildirilmiş ciddi insan hüquqları pozuntuları ilə bağlı müstəqil və effektiv araşdırmaların aparılması zərurəti; və qurbanlara adekvat və effektiv kompensasiyanın təmin edilməsinin vacibliyi. O vurğulayıb ki, indi həmişəkindən daha çox bütün tərəflər nifrət nitqinin qarşısını almaq və onunla mübarizə aparmaq üçün qətiyyətli addımlar atmalı və birgə yaşayış və barışığı təşviq edən təşəbbüsü dəstəkləməlidir”.

Afət Abbasova

Gununsesi.info