İran xalqı Yeni ili qeyd edərkən, bazar günü İran valyutası 613 500 dollara enərək rekord həddə düşüb.

Bazar günü insanlar Tehranın Firdovsi küçəsindəki əsas mübadilə dükanlarında rialları xarici valyutaya dəyişməyə çalışıb, lakin onların əksəriyyəti martın 20-dən aprelin 2-dək davam edən Novruz bayramı ilə əlaqədar bağlanıb.

İki həftəlik tətil xaricə səyahət etmək imkanı olduğu üçün ABŞ dolları və avroya tələbat artıb. Valyuta məzənnəsi digər bazarlara, o cümlədən mənzil və kirayə bazarlarına güclü təsir göstərir.

Martın 18-də, bayramdan əvvəlki son iş günündə 1 dollar üçün qiymət 590 min olub. Bir çox iranlı yerli valyutanın dəyər itirməsi ilə birlikdə qənaətlərinin tükəndiyi deyir.

Bu gün İranın dünya gücləri ilə nüvə sazişi imzaladığı 2015-ci ildəki qiymətdən təxminən iyirmidə bir dəfə çoxdur. 2023-cü ilin fevral ayında rial qısa müddət ərzində bir dollar üçün 600 000 minimuma çatıb və o vaxtdan bəri 439 000-dən yuxarı qalxmayıb.

Hökumətin Statistika Mərkəzi 2024-cü ilin fevral ayı üçün ölkədə inflyasiya səviyyəsini 42,5%, Mərkəzi Bank isə 46%-dən çox olduğunu açıqlayıb. Uyğunsuzluğun izahı yoxdur.

Prezident Donald Tramp dondurulmuş vəsaitlərə və digər güzəştlərə çıxış müqabilində ölkənin nüvə proqramını dayandırmasını tələb edən sazişdən imtina etməsindən sonra İranın Qərblə münasibətləri aşağı səviyyədədir.

Prezident Co Bayden İranla nüvə sazişinə yenidən gayətmağa hazır olduğunu, lakin sazişin yenidən qüvvəyə minməsi üçün yol xəritəsi ilə bağlı rəsmi danışıqlar 2022-ci ilin avqustunda iflasa uğrayıb.

Bu arada Yaxın Şərqdə gərginlik əhəmiyyətli dərəcədə artıb və İranla nüvə diplomatiyası daha mürəkkəbləşib.

İranın Ukraynaya hücumunda istifadə edilən silahlı pilotsuz təyyarələri Rusiyaya tədarük etməklə Qərb ölkələrini daha da qəzəbləndirib.

Ağır iqtisadi şərait keçmişdə hökumətə qarşı geniş qəzəbin yaranmasına səbəb olub, lakin eyni zamanda bir çox iranlıları müxaliflərə qarşı şiddətli repressiya şəraitində yüksək riskli siyasi fəallıqla məşğul olmaqdansa, diqqətlərini yemyə yetirməyə məcbur edib.

Rialın rekord minimumu 1979-cu il İslam İnqilabından bəri ən aşağı seçici fəallığının müşahidə olunduğu parlament seçkilərindən bir aydan az bir müddət sonra qeydə alınıb.