Rusiyanın dağılması ideyası rusların beyninə yerləşib: qəbul mərhələsi uzaqdadır, ancaq dərketmə mərhələsi başlayıb

“3 gündən sonra Kiyevdə...” - Ruslar bu ifadəni 2022-ci ilin fevralında demək olar ki, hər bir səsgücləndiricidən qışqırdılar. Bütün bunları xatırlayırsınız, elə deyilmi? Kreşıatikedəki parad, Lvovdakı tanklar, “sizin Ukraynanız yoxdur” haqqında bu cəfəngiyyatları eşitdinizmi? Kimsə hələ də sadəlövhcəsinə düşünə bilər ki, bu, adi insanların deyil, yalnız rus təbliğatçılarının mövqeyidir. Amma yox...

Əgər bir vaxtlar “adi insanların”, Üçüncü Reyxin tərəfdarlarının Polşanın işğalı zamanı söhbətlərinin audiolarına qulaq asa, videolarına baxa bilməsək də, 21-ci əsrin texnologiyaları müasir rusların beynində hansı “canavarların” olduğunu onlayn görməyə imkan verir... İnternetdə çoxdan “chat rulet” kimi xidmətlər mövcuddur ki, onun vasitəsilə seçdiyiniz ölkədən təsadüfi biri ilə həmsöhbət ola bilərsiniz. Rusiyanın Ukraynanı genişmiqyaslı işğalından sonra bu cür xidmətlər orta rusiyalının “şüuraltı cəhənnəm portalına” çevrildi.

Rusiyadan olan bu cür həmsöhbətləri təxminən bir neçə kateqoriyaya bölmək olar. Birincisi “zetnik”dir. Rusiya Federasiyasının bu vətəndaşları bir dövlət olaraq ukraynalılara və Ukraynaya səmimi nifrət edirlər. Onlar SSRİ və Rusiya imperiyasına pərəstiş edirlər. Onlarda rus imperatorları Leninə və Stalinə səmimi sevginin olduqca qəribə halı var. Belə şəxslər itkilərin sayına, iqtisadiyyata və s. baxmırlar. Divanlarında oturan belə ruslar Ukraynaya qarşı müharibəyə sadəcə Ukraynanın mövcudluğu faktına görə dəstək verməyə hazırdırlar. Bu kateqoriya hazırda depressiv vəziyyətdədir. Onların "güclü əl" ikonaları - Girkin, Priqojin, "Armageddon general" Surovikin yoxdur. Ya dəmir barmaqlıqlar arxasındadırlar, ya ölü, ya da təcrid olunublar.

İkinci kateqoriya "solma"dır. Bu, yəqin ki, ən böyük kateqoriyadır. Müharibə istəmədiklərini, müharibəni dayandırmaq lazım olduğunu bəyan edirlər, ancaq sadə sual edirlər - "bunu necə etmək olar?" Demək olar ki, hamı eyni şeyi deyir: “Ukrayna öz qoşunlarını çıxarmalıdır”. Yəni ki, bu insanlar Ukraynanın bunu etməsi üçün çoxlu səbəblər axtarırlar, çoxlu səbəblər “tapırlar”. Ancaq müharibənin təcavüzkar ölkələri tərəfindən edilməsi variantını düşünmürlər.

Üçüncü kateqoriya isə kifayət qədər böyük qrup olan “qeyri-palitarlar”dır. Bu ruslar hər hansı müharibə söhbətindən yayınmağa çalışırlar. Ancaq maraqlısı odur ki, söhbət zamanı guya “həyat haqqında danışmaq” üçün xüsusi olaraq Ukraynadan olan həmsöhbətləri seçirlər. Bunların böyük əksəriyyəti ən sadə sual qarşısında məhv olurlar - “Krım kimindir?”. Bu sualdan sonra onlar dərhal sönür. Ən çox verilən cavablar “ədalətli referendum” və “Krım krımlılarındır” cavabıdır.

Ümumiyyətlə, söhbət zamanı adi rusların fikirlərinin təxminən iki il ərzində necə dəyişdiyini izləmək olduqca maraqlıdır. Məsələn, aqressiv rusun “Üç günə Kiyevdə...” sözü “Əks-hücumunuz nə oldu?” ilə əvəzlənib. Yaxud da, "hamını ələ keçirəcəyik, hamını öldürəcəyik" sözləri "siz bizi kifayət qədər vura bilmirsiniz" ilə əvəz olundu. Strateji məğlubiyyətlər - Kiyevdən, Xarkov vilayətindən, Xersondan çıxmaq sadə ruslar tərəfindən heç bir şəkildə qəbul edilmir. Bunu "qoşunların könüllü çıxarılması", "yenidən toparlanma" və s. ilə əlaqələndirirlər.

Hansı suallar rusları çıxılmaz vəziyyətə salır? Əsas bu suallardır: "Rusiyanın qələbəsi nə oldu?”, “Müharibənin məqsədlərinə nə vaxt nail olursunuz”, “Kiyevi tuta bildiniz”, “Lvovda parad nə zamandır” və s. Rusların heç biri müharibənin sərhədlərini deyə bilmir. Əksəriyyəti ya bu tapşırığı açığı başa düşmür, ya da cavabını formalaşdıra bilmir. Onlardan eşitdiyiniz əsas tezis: “Yaxşı, Rusiya artıq dayana bilməz, çünki o zaman...” və sonra təsadüfi şüuraltı dəhşət hekayələri gəlir: “Ukrayna 1991-ci il sərhədlərində dayanmayacaq və daha da irəli gedəcək”, “NATO Moskvanı tutacaq” kimi söhbətlərdir.

“Rusların beynindəki bütün bu zehni zibil haradan qaynaqlanır? Biz sadəlövhcəsinə düşünürük ki, bu, onların televizorundan ötürülən təbliğatın nəticəsidir. Amma tam bu deyil. Düzdür, “Telegram” kanallarındakı saxta məlumatlar, anonim kanallar, ümumdünya şəbəkəsinin bütün informasiya imkanları və Skabayeva kimi Kreml təbliğatçıları Rusiyanın sadə vətəndaşının informasiya qida zəncirindəki əsas "bilik mənbəyi"dir. Onlar “Ukraynanın zəifliyi” haqqında eşitdikləri hər şeyi həqiqət kimi qəbul edir və bunu “söz azadlığının təntənəsi” kimi başa düşürlər. Bununla yanaşı, xaricdən Rusiya haqqında mənfi nə eşitsələr, nə oxusalar, onlar üçün bu, uydurma və cəfəngiyyat kimi qəbul edilir.

Ona görə də ruslarla söhbətlərdə ən maraqlısı Ukrayna haqqında deyil, Rusiya ilə bağlı söhbətlərdir. Ən çox Rusiya Federasiyasının potensial dağılması, daxili etnik münaqişələr, dinlərarası gərginliklər, regional və ya sosial münaqişələr haqqında mövzular onlarda əsəb yaradır. Bu mövzular geniş emosiyaları oyadır - qəzəblənirlər. Hesab edirəm ki, Ukraynanın Rusiya Federasiyasına qarşı informasiya siyasətinin əsasını məhz belə mövzular təşkil etməlidir.

Nəhayət, əgər 2022-ci ilin martında ruslarla söhbət zamanı “Ukraynanın Polşa, Macarıstan, Rumıniya və Rusiya tərəfindən öz aralarında bölünəcəyi” barədə idisə, 2023-cü ilin sonunda mövzu dəyişib. Ruslar Rusiyanın özünün niyə çökməyəcəyinə dair arqumentlər axtarırlar. 2022-ci ilin yazında ruslar Rusiya Federasiyasının dağılması, Tatarıstanın, Çeçenistanın müstəqilliyi, Sibirin və ya Uzaq Şərqin təcrid olunması ilə bağlı sualı eşidəndə bu, onları güldürürdü. 2023-cü ilin sonunda onlar artıq bu suallara gülmürlər, heç gülümsəmirlər də... Əgər başqası müzakirəyə qarışarsa və onları bunun qeyri-mümkün olduğuna inandırmağa çalışırsa, bəzi ruslar nəinki belə bir ssenarini qəbul edir, hətta birbaşa deyirlər: “Bəlkə bu, daha yaxşıdır”.

Demək istədiyim odur ki, Rusiya Federasiyasının dağılması ideyası rusların beyninə möhkəm yerləşib. Qəbul mərhələsi hələ çox uzaqdadır, ancaq dərketmə mərhələsi artıq başlayıb.

Müəllif: Andrey Popik – ukraynalı bloger.

Mənbə: UNİAN

Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.