Teref.az yazır ki, islamdan əvvəlki oğuz tayfalarında qohum nikahı yoxdur.
İndiki oğuz, yəni öz aramızda qohum evliliyi ərəb mədəniyyətindən bizə gəlib çatmışdır.
Bir Millətin seçdiyi din o Millətə hər cəhətdən təsir edir. Mövzumuza misal çəkmək istəsək, islamdan əvvəlki oğuz tayfaları belə evlənirdilər.
Avşar tayfasının (a) tayfasından, (b) oba (c) qrupundan olan və evlənmə vaxtı çatan bir gənc əvvəlcə tayfadan (bəyi), sonra isə obadan (bəyi) qəbilə başçısından icazə alırdı. Məsələn, başqa oğuz boylarında ərə getmə yaşına çatmış qızlara yönləndirilən bu Avşar oğlan Kayı tayfasının bir tayfasına çatar və orada özünə qız seçərdi.
Əgər seçdiyi qızın şərtlərini qəbul etsəydi, evlilik olar və toy olardı.
İslamdan əvvəlki Oğuzlarda (həədi buluyğa çatmamış və razılıq olmadan) nikah yoxdur. Yəni qırx yaşlı kişinin on beş yaşlı qıza talib olması mümkün deyildi.
Həmdə Oğuzlar törə ilə hərəkət edirdi. İslamdan əvvəlki oğuzlarda (başlıq parası yox idi) və qız tərəfi cehiz hazırlayırdılar.
O dövrə uyğun olan kilim, çadır kimi əşyalar qızın cehizi sayılırdı.
Yuvanı dişi quş qurur deyimi də bununla bağlıdır. Oğuz qızları özlərini Şahin kimi görüb hansı qayada yuva quracaqlarına qərar verirdilər.
İslamdan əvvəlki oğuzlarda olan bu evlilik ənənəsi Azərbaycanda, Türkmənistanda indi də davam edir.
Türkmənistanda qohum evliliyi yoxdur.
Digər tərəfdən, Azərbaycanda qız tərəfi cehiz verir, oğlan tərəfi isə yoix.
Osman Karatay
Teref.az