İslam aləminin ən sirli məhzəbi olan ismaillər və onların hərbi qolu olan assasinlər və ya həşşaşilər.Hətta bir çox hollivud filmlərin belə qəhrəmanlarına çevrilmişlər.ismaillər haqda düzgün məlumat belə yoxdur.hətta avropada onları bir əfsanə sanırdılar.bütün orta əsr avropa kralları əlamut daisinə xərac verirdi ki onlarla işi olmasın.monqollar belə onlarla dost olmaq çün onların yanlarına səfirlərini göndərirdilər.hətta yaponiyadakı nindzaların təlimi belə onların yanlarında heçnədir.qızılbaş müridlərini ismaillərin təlim tərbiyə üsulları ilə tərbiyə ediblər.yəni hər eldən obadan 12 yaşlı 12 gənc götürülür və qızılbaşların hərbi düşərgələrində tam 12 il hərbi dini tərbiyə görürdülər.yalnız bu təlimi bitirdikdən sonra onlar qızılbaş müridləri sıralarına daxil olurdular.
İsmaillərin təlimi-makrokosmosun( böyuk aləmin)təzahürünün yeddi mərhələsinə inanirlar ki,bu da mikrokosmosun(kicik aləmin) yeddi peyğəmbər silsiləsinə uyğun gəlir. 7 rəqəminin əsas götürülməsində ismailli cərəyanının inkişafinda böyuk rol oynamışdı. İsmaillər insandan Allaha qalxan digər 5 pilləni (bu pillələrə Allah və İnsanda daxildir) müəyyən etmişlər. Bu pillələr Dunya idraki,Dunya ruhu,dunya maddəsi ,İlk maddə,Məkan,Zaman,Allah. Allahin atributlari yoxdur və təsəvvür edilə bilməz. O özu dunya idrakını yaratmışdır,-atributu bilikdir. İdrak öz növbəsində Dunya Ruhunu yaratmişdi, bu ruh özunə xas olan atributun (həyatin) sayəsində İdrakın verdiyi muxtəif formalara passiv surətdə qəbul edən İlk maddəni yaratmışdı. (ilk maddədən insanın cismi, planetlər,təbiət və s.yaradılmışdı.) İdrakin təbiəti səviyyəsinə yuksəltmək ücün Ruh daima biliyə can atir. Bu üc əsasın hərəkətinə Məkan və Zaman da qoşulur. Onlarin birgə fəaliyyəti Dunya maddəsinin yaranmasına doğru yönəltmişdi. Dunya maddəsindən kainat və gunəş yaradılmışdı. Allahdan maddəyədək 7 əsas mövcuddur. Məhz bu əsasların özü (Allahdan başqa) 7 peyğəmbərin və 7 imamın timsalinda təzahür etmişdi. Quranın məcazi təfsirinə əsaslanan dini təlimə vaqif olmaq yolunda yeddi pillə mövcuddur. Cənnət –ruhun kamil idraka catdiği haldı. Cəhənnəm ruhun cahillik hali məcazi mənada təfsir edilmişdi. Xəlq edilmiş bütün şeylər Dunya İdraki şəklinə düşən günü şər yox olmalıdır.
makrokosmosun( böyuk aləmin)təzahürünün yeddi mərhələsinə inanirlar ki,bu da mikrokosmosun(kicik aləmin) yeddi peyğəmbər silsiləsinə uyğun gəlir. 7 rəqəminin əsas götürülməsində ismailli cərəyanının inkişafinda böyuk rol oynamışdı. İsmaillər insandan Allaha qalxan digər 5 pilləni (bu pillələrə Allah və İnsanda daxildir) müəyyən etmişlər. Bu pillələr Dunya idraki,Dunya ruhu,dunya maddəsi ,İlk maddə,Məkan,Zaman,Allah. Allahin atributlari yoxdur və təsəvvür edilə bilməz. O özu dunya idrakını yaratmışdır,-atributu bilikdir. İdrak öz növbəsində Dunya Ruhunu yaratmişdi, bu ruh özunə xas olan atributun (həyatin) sayəsində İdrakın verdiyi muxtəif formalara passiv surətdə qəbul edən İlk maddəni yaratmışdı. (ilk maddədən insanın cismi, planetlər,təbiət və s.yaradılmışdı.) İdrakin təbiəti səviyyəsinə yuksəltmək ücün Ruh daima biliyə can atir. Bu üc əsasın hərəkətinə Məkan və Zaman da qoşulur. Onlarin birgə fəaliyyəti Dunya maddəsinin yaranmasına doğru yönəltmişdi. Dunya maddəsindən kainat və gunəş yaradılmışdı. Allahdan maddəyədək 7 əsas mövcuddur. Məhz bu əsasların özü (Allahdan başqa) 7 peyğəmbərin və 7 imamın timsalinda təzahür etmişdi. Quranın məcazi təfsirinə əsaslanan dini təlimə vaqif olmaq yolunda yeddi pillə mövcuddur. Cənnət –ruhun kamil idraka catdiği haldı. Cəhənnəm ruhun cahillik hali məcazi mənada təfsir edilmişdi. Xəlq edilmiş bütün şeylər Dunya İdraki şəklinə düşən günü şər yox olmalıdır.İsmaillərin dini rəhbərləri Dai adlandırılırdı.ismailli təriqətinin gizli təliminə bələd olan bu təlimin dördüncü dərəcəsinə çatanlara dai rütbəsi verilirdi.Xaşxaşilərin ordusu öz dövrünə görə ən güclü ordu sayılırdı.bu ordunun üzvləri hələ uşaq vaxtlarından hərbi təlimə cəlb edilirdilər.bir neçə dilfə danışır və dünyada mövcud olan dinlərdən gözəl xəbərləri olurdu.bəzi fikirlərə görə xaçpərəst dünyasının ən gizli ordenlərindən biri olan tampilyerlərin yaranmasında elə Xaşxaşilərin böyük təsiri olmuşdu.tampilyerlərin qabaqcıl cəngavərlərinin Ələmut qalasına səfərləri olmuşdu.
Baş dai lk öncə Həsən Sabbahın kim olduğunu bilək. Xaşxaşilərin qurucusu Həsən Sabbahdır. Həsən Sabbahın (1032-1124) qurduğu Ələmut (Nizarilər)dövləti, 167 il hökm sürmüşdü. Ələmut, Pamirdən cənub-şərqi Aralıq dənizi sahillərinə və Fələstinə qədər uzanan geniş Yaxın Şərq coğrafiyası içində, 300-ə çatdığı bilinən Baş Dailərin rəhbərliyində ortaq şəkildə çalışaraq, eyni qazanda yeyilən, xüsusi mülkiyyətin olmadığı qala məskunlaşma vahidləri “Darül-Hicar” lardan (Köçərievləri, Köçəri yurdları) ibarət olan bir dövlət idi. İranda Qum şəhərində dünyaya gəlmişdir. (Bəzi tarixçilərə görə bura Kufədən köç etmişdir.) Zamanın qabaqda gələn məktəblərində oxumaq şansı tapmışdır. Ailəsiylə birlikdə Rey şəhərinə getdiyində burada şiə inancının başçıları ilə təmas etmiş və Şiəliyi mənimsəmişdir. Dini işlərini inkişaf etdirmək üçün Fatimilerin hakim olduğu Qahirəyə getmişdir. İrana döndüyündə Səlcuqlu sarayında məşhur Böyük Səlcuqlu vəziri Nizamülmülkün əmrində işə başlamışdır.
Bəzi iddialara görə Nizamülmülk, Ömər Xəyyam və Həsən Sabbah birlikdə eyni dövrlərdə tələbə və yaxın dost olduqlarına bağlı olmuşlar. Ömər Xəyyam, Həsən Sabbah və Nizamülmülk orta məktəbdə oxuyanda söz verirlər ki, əgər biri mövqe qazansa, o birilərini himayə etsin.
Elşən Cəfərli