Planetdə həyatın mövcudluğu, Yer üzündə göründüyü kimi, maye suyun varlığı ilə paralel gedir.

Tədqiqatçılar əvvəllər göstərmişdilər ki, Mars öz oxunda kifayət qədər əyilmiş olsaydı, maye su keçmişdə yivlər əmələ gətirir.

"DogruXeber.az" bildirir ki, “Science” elmi jurnalında cümə axşamı dərc edilən yeni araşdırma, bu əyilmə bucağını təxmin edib və onu Qırmızı Planetdə indiyə qədər aşkar edilmiş çökəkliklərin yerləri və yüksəklikləri ilə uyğunlaşdırıb.

Tədqiqatçılar, o cümlədən ABŞ-ın Braun Universitetinin rəhbəri Cim Marsda planetin dondan yuxarı istiləşməsinə imkan verən şəraiti simulyasiya ediblər. Bu, səth və yeraltı buzların əriməsi zamanı maye suyun əmələ gəldiyi dövrlərlə nəticələndi.

Dr.Head , - "Biz və digərləri tərəfindən aparılan bir çox araşdırmadan bilirik ki, Mars tarixinin ilk hissəsində su vadi şəbəkələri və göllərlə birlikdə səthdə axırdı" - deyə bildirib.

“Lakin, təxminən 3 milyard il əvvəl bütün bu maye su yoxa çıxdı və Mars bizim hiper quraq və ya qütb səhrası adlandırdığımız yerə çevrildi . "Ancaq bundan sonra və hətta yaxın keçmişdə biz göstəririk ki, Marsın oxu 35 dərəcə əyildikdə, planet qar və buzları əritmək üçün kifayət qədər qızır və temperaturlar aşağı düşənə və yenidən donana qədər maye suyu geri gətirir. "

Bu tapıntılar həmçinin Mars çuxurlarının əmələ gəlməsində boşluqları, o cümlədən onların nə qədər yüksəklikdə başladığını, eroziyanın nə qədər şiddətli olduğunu və kraterlərin kənarından nə qədər aşağı uzandıqlarını ortaya qoyur.

Alimlər müəyyən ediblər ki, Marsda çuxur əmələ gəlməsi ilin digər vaxtlarında buzların əriməsi və karbon dioksid şaxtasının buxarlanması dövrləri ilə şərtlənir.

Onlar deyirlər ki, bu proses son bir neçə milyon il ərzində dəfələrlə baş vermiş ola bilər, ən son hadisə isə təxminən 630.000 il əvvəl baş verib.

Simulyasiyalar göstərir ki, Marsın oxu təxminən 35 dərəcə əyildiyi zaman bu eniş nöqtələrində buz mövcud olsaydı, buzun əriməsi üçün şərait tam uyğun olardı.

Çünki bu novlarda temperatur bu şəraitdə 0 dərəcədən yuxarı qalxıb.

"Bizim tədqiqat göstərir ki, çuxurların qlobal paylanması son milyon il ərzində maye suyun olması ilə daha yaxşı izah olunur" dedi tədqiqatın başqa bir müəllifi Cey Dikson .

O, - “ Su çuxurların hündürlüyünü karbon qazının edə bilməyəcəyi şəkildə izah edir. Bu o deməkdir ki, Mars son milyon ildə kanalları aşındırmaq üçün kifayət qədər maye su əmələ gətirə bilib ki, bu da planetin geoloji tarixi miqyasında çox yenidir”,- deyə əlavə edib .

Yeni tapıntılar, həyat əlamətlərini axtarmaq üçün Marsa gələcək kəşfiyyat missiyaları zamanı ziyarət edilməli olan potensial hədəflər kimi çuxurları vurğulayır.

Dr.Head həmçinin, qeyd edib ki, -"Marsda erkən inkişaf etmiş hər hansı bir mikroorqanizm buzda rahat, daha sonra maye suda da rahat və ya yaxşı vəziyyətdə ola bilər" dedi Head . Məsələn, Antarktidanın soyuq mühitində mövcud olan azsaylı orqanizmlər çox vaxt durğun vəziyyətdə su gözləyirlər”. "