Beynəlxalq təşkilatların hesablamasına görə, dünya iqtisadiyyatı rüşvətxorluq üzündən ildə 2,5 trilyon dollardan artıq itki verir.
Ən çox rüşvətxorluq Afrika, Latın Amerikası və Yaxın Şərq ölkələrində qeydə alınıb. Qərb ölkələrində isə, korrupsiya nisbətən azlıq təşkil edir.
Hətta Avropa Birliyinə qoşulmaqla ölkələr hakimiyyətdə rüşvət problemini həll etməyə kömək olacağı fikrindədir.
Beynəlxalq Valyuta Fondunun hesablamalarına görə, rüşvətxorluq üzündən dünyanın iqtisadiyyatına ildə 1,5-2 trilyon dollaradək zərər vurulur. Daha da böyük zərər Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindəndir. Təxmin edilən qiymət - 2,6 trilyon dollardır. Eyni zamanda BMT və korrupsiya "döyüşçüləri" - Transparency İnternationalın vurduğu zərərin illik həcmi trilyon dollardır.
Həmin Transparency International-a görə, ən pis korrupsiya halları Somalidədir. Sudan, Suriya, Əfqanıstan, Şimali Koreya, Venesuela və İraqda isə, nisbətən vəziyyət yaxşıdır. Rusiya 180 korrupsiya indeksinin sırasında 135-cı yerdədir.
Ən yaxşı 10 reytinqdə - Qərb ölkələri: Yeni Zelandiya və Danimarka, Hollandiya və Böyük Britaniyayadır. ABŞ, Belçika və Avstriya isə, siyahıda 16-cı mövqeyə sahibdir.
Bu cür qiymətləndirmələrə baxmayaraq, bir sıra çatışmazlıqlar var: Belə ki, Transparency İnternasional indeksin tərtib edilməsi metodologiyasını açıqlamır, yəni reytinqdə yerləşdirilmənin düzgünlüyünü təsdiqləmək mümkün deyil.
Reytinqə əsasən, Avropa və ABŞ-da aparılan ictimai sorğularla tərtib edilib. Bir qayda olaraq, respondentlərin əksəriyyəti ölkələrində rüşvətxorluğun yayıldığına əmindir. Eurobarometre görə, avropalıların yüzdə 68%-i rüşvətxorluğa məruz qalır.
Yunanıstanda respondentlərin 96% -i İspaniya, Xorvatiya və Kiprdə - 94% hesab edir ki, ölkəsində rüşvətxorluq var. Bu göstəricilər Finlandiya - 21%, Danimarkada - 22% təşkil edir.
AŞ-nın 28 ölkəsindən 23-nün sakinləri göstərilən xidmətlər üçün, “təşəkkür əlaməti” olaraq məmurların hədiyyələr və pul qəbul etməsi halı yoxluğunu bildirir. Ancaq, onların dörddə biri hər gün korrupsiya ilə üzləşdiyini söyləyir. Bu sıraya İspaniya (58%) və Xorvatiya (59%), eləcə də Rumıniya (68%) daxildir. Danimarkada isə, "rüşvət" 4% ola bilər.
Amerikalılara görə vəziyyət yaxşı deyil, ABŞ da Gallup-un son sorğusuna əsasən, respondentlərin 75% -i hökumət orqanlarında korrupsiyanın geniş yayıldığını bildirir.
Aparılan sorğuya əsasən, hər 10-cu rus vətəndaşı rüşvətxorluğu ölkənin əsas problem hesab edir. İidarəetmə sistemi fonunda və vəzifəli şəxslərin cəzalandırılması da rüşvətxorluğun kökünü kəsmir.
Eyni zamanda, rəsmi olaraq Rusiyanın korrupsiya ilə əlaqədar illik zərərinin 40-44 milyard rubla bərabər olduğu təsdiq edilib. Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Komitəsinin rəhbəri Kirill Kabanov Rusiyanın rüşvət bazarı həcminin ildə 300 milyard dollara çatdığını bildirir.
Müqayisə üçün, Avropa Birliyi üzvü ölkələrinin korrupsiya üzrə illik bazar həcmi 911 milyard avro təşkil edir.
ABŞ-da daha maraqlı fakt aşkarlanıb. Demək olar ki, hər il KİV yalnız Pentaqonda böyük məbləğlərin çatışmazlığı olduğunu bildirir. 2018-ci ilin fevral ayında Politico jurnalı ABŞ Müdafiə Nazirliyinin bir mühəndislik binasının tikintisinə xərclənən 800 milyon dolların hesabatını gizlədərək verməyib.
Esmira ŞÜKÜROVA. Təzəxəbər.az