ONLAR; Alp, Alp Er, Alpagut, Alp Eren gibi adlar verilen Türk savaş kahramanlarıdır. Savaşta cesaret ve başarı gösteren erlere, Alp rütbesi verilirdi. G. Clauson’a göre, Göktürk döneminde savaşçılara verilen “Bagatur” rütbesi de Alpagu-Alpagut rütbesi ile eşdeğerdi. Emel Esin’e göre Xioungnu’ların hükümdarı Metehan’ın gerçek adı da Bagatur’dur.
Göktürklerde savaşta ölmek ölümlerin en şereflisi idi. Ölen Alp ve Er için dikilen Bengütaşlara “Er Bengüsü” denirdi. Mezar başlarına, ellerinde kadeh olan heykelleri de dikilirdi. Oğuz Alp’ları ellerinde şarap dolu kadehleri ile gömülürdü.
Kaşgariye göre Alp, tek başına düşmanla savaşan cesur savaşçı demekti. Bütün silahları kullanmakta usta, “Pars Postu” giyen cesur ve tek başına savaşmaya hazır Alp’lar vardı. (Alp-Er-Tonga). Diğer bir işaretleri ise atlarının kuyruklarına bağladıkları ipek kumaşlardı. At üstünde öne ve arkaya ok atabilen Alp’lar, Tulgalarının sağına ve soluna çift şahin kanadı takardı. Saçları uzun ve örgülü olurdu.
Oğuz Türkçesinde Evren’in (Ejderha) bir anlamı da Alp’tır. Alp’lar ejderha özelliklerine sahiptir. Göktürk döneminde Alp’lık ongunları Tonga, Bars, və diğer yırtıcılar ile Büke-Ejderha ve Böri-Kurt idi.
Nuray Bilgili.
Teref.az