Tədqiqatçılar qızın qeyri-adi dəfn yerinin sirlərini açmaq üçün on il sərf ediblər.

Tədqiqatçılar yeddinci əsrdə yaşamış yeniyetmə qızın necə göründüyünü göstərən üz rekonstruksiyasını aşkar ediblər.

Qızın qeyri-adi məzarı 2012-ci ildə İngiltərənin Kembric şəhərinin cənubunda aşkar edilib və o vaxtdan bəri mütəxəssisləri heyran edir. İndi onun qalıqlarına əsaslanaraq məhkəmə-tibb mütəxəssisi Hew Morrison onun üzünün maketini yaradıb. Şəkil hazırda İngiltərədəki Kembric Universitetinin Arxeologiya və Antropologiya Muzeyində “Ayağımızın altında Kembric bölgəsinin arxeologiyası” adlı yeni sərgidə nümayiş etdirilir. Alimlər deyirlər ki, modeli görmək onlara çox vaxt sərf etdikləri qızla münasibət qurmağa kömək edir.

Ədliyyə rəssamı 1300 il əvvəl yaşamış yeniyetmənin üzünü yenidən qurur
Məhkəmə eksperti Hew Morrison bu təsviri qızın kəllə sümüyünün əsasında hazırlayıb. Kembric Universiteti


"DogruXeber.az"ın məlumatına görə, Şotlandiyanın Edinburq Universitetinin bioarxeoloqu Sem Leqqett CNN -ə müsahibəsində deyir: “Şəxsən, illərdir oxuduğun birinin üzünü görmək və onun hekayəsini bölüşmək həqiqətən sevindirici və qəribə dərəcədə emosionaldır”.

Kembric Universitetində qızın üzərində araşdırma aparan arxeoloq Sem Lüsi də CNN-ə bildirib ki, üz rekonstruksiyasının məqsədi onu insanlaşdırmaqdır.
"Bu, ümidləri və arzuları olan və gənc ölən insanlar olduğunu xatırlamağa kömək edir" - .

Ədliyyə rəssamı 1300 il əvvəl yaşamış yeniyetmənin üzünü yenidən qurur
Tədqiqatçılar İngiltərədə indiyədək bu cür yalnız beş xaçın aşkar edildiyini söyləyirlər. Kembric Universiteti


Tədqiqatçıların verdiyi açıqlamaya görə, dəfn bir neçə səbəbə görə diqqətəlayiq idi: Birincisi, təxminən 16 yaşında olan qız oyulmuş taxta çarpayıda basdırılıb. Bu birləşmiş Krallıqda indiyə qədər tapılan yalnız 18 çarpayılıq dəfndən biri idi. Bundan əlavə, onun qızıl sancaqlar və incə paltar geydiyi, boynunda heyrətamiz dərəcədə bəzəkli xaç taxdığı aşkar edilib. Tədqiqatçılar onu tapıldığı çəmənliklərdən sonra "Trumpington xaçı" adlandırıblar. Onun yanında tapılan bəzək əşyaları aristokratik və ya hətta kral statusunu göstərir.

Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu qız xristianlığı qəbul etmiş, bəlkə də İngiltərənin ilk qadınlarından biridir.

Ədliyyə rəssamı 1300 il əvvəl yaşamış yeniyetmənin üzünü yenidən qurur

2012-ci ildə məzar aşkar edildikdə, Lüsi BBC News-a deyib ki, - Bir şəxsi “qəbir əşyaları” ilə dəfn etmək “xristianların ölümdən sonra bədənin davam etmədiyi ruh inancına ziddir” və bu ənənələrin birləşməsi qızın “doğru” yaşadığını göstərir. Bütpərəstlikdən xristianlığa keçidin astanasında”.

Qızın sümüklərini öyrənmək üçün izotopik analiz adlı qabaqcıl texnikadan istifadə edən tədqiqatçılar onun həyatı ilə bağlı bir neçə yeni detal öyrəniblər. O, əslində İngiltərə deyildi; 7 yaşı tamam olduqdan sonra Alp dağlarına yaxın bir yerdən oraya köçüb. İzotopik nəticələr, həmçinin daha əvvəl ərazidə tapılan çarpayılarda basdırılmış digər iki qadına uyğunluq materik Avropadan İngiltərəyə elit qadınların köç etməsini göstərir.

Təhlil həmçinin qızın İngiltərəyə köçdükdən sonra zülala daha az çıxışı olduğunu ortaya qoyub və bu onun həyat tərzinin gəlişindən sonra əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdiyini göstərir. Əvvəlki araşdırmalar isə onun xəstə olduğunu müəyyən edib.

“O, yəqin ki, çox pis ihalda di və tamamilə tanımadığı bu yerə uzun bir yol qət etmişdi. Buranın hətta, yeməklər də fərqli idi. Bu yəqin ki, onun üçün qorxulu idi, ancaq o, vacib olduğunu bilirdi və bunu çiyinlərində daşımalı idi." - deyə Leggett şərhində bildirib.

Ədliyyə rəssamı 1300 il əvvəl yaşamış yeniyetmənin üzünü yenidən qurur
Trampinqton xaçı məzarda tapılan digər bəzək əşyaları ilə birlikdə nümayiş etdiriləcək. Kembric Universiteti


Morrisonun üz rekonstruksiyasının məqsədi muzey ziyarətçilərinin onun acınacaqlı vəziyyətinə rəğbət bəsləmələrinə kömək etməkdir. Saç və göz rəngi haqqında təxmin etməli olduğu halda, o, qeyri-adi bir detal da daxil olmaqla, üzünün ən kiçik təfərrüatlarını müəyyən etmək üçün çox çalışıb: Gözlərindən biri digərindən aşağıda idi.

"Kəllənin yaşını nəzərə alsaq, əla vəziyyətdə idi" - deyə Morrison Live Science -dan Cennifer Nalewicki-yə bidirilib.

Kembricdəki sərgi bölgədəki kəşfləri daha geniş şəkildə araşdırır və görünən artefaktlar minlərlə il ərzində bölgədəki gündəlik həyata baxış verir. Trampinqton xaçı dəfnin digər əşyaları ilə birlikdə bu artefaktlar arasındadır.

Tədqiqatçılar tapıntılarını dünya ilə bölüşmək üçün həyəcanlandıqlarını deyirlər.

Leggett CNN-ə dediyi kimi, “Ümid edirəm ki, Trampinqton və İngiltərədəki oxşar dəfnlərlə bağlı apardığımız araşdırmalar erkən orta əsrlər dünyasında qadınların və qızların, xüsusən də xristian kilsəsinin əhəmiyyətini nümayiş etdirməyə kömək edəcək. VII əsrdə cəmiyyətdə əhəmiyyət kəsb edirdilər”.