Kuzey Amerika’nın Büyük Düzlükler (Great Plains) bölgesinde yaşayan Sioux (Siyu) halkı, kendilerine Dakota, Lakota veya Nakota der. Bu halkın en bilinen yaşam alanlarından biri ise, konik ve taşınabilir yapılarıyla tanınan geleneksel çadırlarıdır: Tipi (Tepee).
Tipiler, göçebe yaşam tarzına uygun olarak kolayca sökülüp taşınabilen, bison derisiyle kaplı, kışın sıcak yazın serin kalan barınaklardır.
Çoğu zaman doğuya bakan girişleri vardır; sabah güneşiyle aydınlanmaları için.
Çadırların tepesinde, içeride yakılan ateşin dumanını dışarı atan bir duman deliği bulunur.
Sadece barınak değil; aynı zamanda aile yaşamının, ritüellerin ve ruhani törenlerin merkezi olarak görülür.
Tipilerin dış yüzeylerinde bazen güneş, ay ve yıldız sembolleri yer alır. Bu semboller; doğayla uyum, kozmik denge ve koruyucu ruhlar gibi inançları simgeler. Bazı tipilerde görülen ay-yıldız benzeri motifler, Türk kültürüyle benzerlik kurulmasına neden olmuştur.
Sioux halkı, birçok kültürel benzerlik ve kelime benzerliğiyle de dikkat çeker. Özellikle en çok Türkçe benzeri kelimeye sahip Kızılderili topluluklardan biri olarak kabul edilir.
Bugün hâlâ bazı Sioux aileleri, tipileri törenler ve kültürel etkinlikler için kullanmakta; aynı zamanda bu yapılar eğitim ve turizm amaçlı da inşa edilmektedir.
Bir çadır, sadece barınak değil; bir kimliktir, gelenektir, bir dünyadır.
Aşk ile araştıran: Mehmet Özgür Ersan Abdal Yesari