Kənd təsərrüfatının inkişafı və məhsul bolluğu üçün fermerlərə dəstək mühüm amildir.

Ancaq hazırda bu sahədə əsas problemlərdən biri kimi fermerlərin asan kredit əldə edə bilməməsi göstərilir. Mütəxəssislər hesab edir ki, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Kredit və İnkişaf Agentliyi bu vaxta qədər sahibkarlara və fermerlərə 100 milyon manata qədər kreditlər verilib ki, bu da azdır. Ölkəmizin ÜDM-də aqrar sahənun payı cəmi 7 faizdir ki, bu da 7-8 milyard dollarlıq bir dövriyyədir. Burada da AKİA tərəfindən ayrılan 100 milyon dollarlıq vəsaitin də payı olsa da, elə də böyük rol oynamır.

Bildirilir ki, bu sahəyə ayrılan kreditlərin uzun müddətliliyi təmin olunmalıdır. Hazırda AKİA-nın fermerlərə ayırdığı kreditin müddəti 60 ay təşkil edir. Bu da aqrar sahənun inkişafı üçün elə əlverişli hesab edilmir.

Bu sahədə mövcud vəziyyət bahalaşmanın əsas səbəbidirsə, kredit problemini necə həll etmək olar?

TEREF.AZ-ın məlumatına görə, kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Akif Nəsirli “Cümhuriyət”ə bildirdi ki, bu gün ölkədə kreditlər hamı üçün əlçatan deyil:

“Kənd təsərrüfatı təyinatlı ucuz kreditlər bütün fermerlər üçün əlçatan olmalıdır. Azərbaycan kimi ölkədə kənd təsərrüfatı təyinatı üçün verilən kreditin faiz dərəcəsi 3-4 faizdən çox olmamalıdır. AKİA tərəfindən verilən 100 milyon manat krediti araşdırsaq görərik ki, ortalama rəsmi faiz dərəcəsi 8-9 faiz təşkil edir. Üstünə də “şapka”nı gəldikdə 15 faizə gəlib çatır. Bundan başqa sənədləşmə dedikdə fermerin adına olan torpaq sahəsi kifayət etməlidir.

Yəni çox sayda sənədlər istəyirlər, bürokratiya yaradırlar. Bunların hamısı “süzgəcin” qoyulmasına, yəni hər adama kreditin verilməməsinə xidmət edir. Özünə güvənən istənilən fermer gedib öz sahəsinə uyğun olaraq gedib kredit götürməlidir. Məsələn, 1 hektarı olana bir limit, 10 hektarı olana başqa limit qoyulmalıdır. Öz fəaliyyətini qurmaq, realizasiya etmək üçün müəyyən kredit limitləri ilə hamıya kredit verilməlidir. Ancaq birinin 100 hektar torpaq sahəsi var, sənəd aparır ki, 100 hektar sahəm var. Həmin 100 hektar sahəsi olana 500-600 min manat kredit verirlər. bu da yığılıb olub 100 milyon manat.

Həmin 100 milyon manatı alanların içərisində real olaraq kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan bəlkə 15-20 faizdir. Bu biabırçılığı aradan qaldırmaq lazımdır. Mən fermer tanıyıram ki, gedib 15-18 faizlə adi kommersiya krediti alır. Güzəştli krediti ala bilmir. Hazırda ət istehsalına töhfə verən fermer gedib 15 faizə kredit götürür. O öz biznes planını təqdim etdiyi halda gəlib onun şəraitini yoxlayıb ona 10 min güzəştli kredit versəydilər, onun gəliri indikindən 15-20 faiz olardı, təsərrüfatını genişləndirərdi. Ancaq 100 milyon krediti oliqarx fermerlər götürüblər. Sadə fermerlərin bundan xəbəri yoxdur. Sadə fermerin o kreditə əli çatmır, gedib kommersiya krediti götürür. Bu da inkişafı boğur. Kənd təsərrüfatını inkişaf etdirmək istəyiriksə bu problemləri aradan qaldırmaq lazımdır”.