Tədqiqatlarımız sübut edir ki, əgər uzaq Okeaniya adalarına “Şumer” təsiri varsa, o yenə də Azərbaycan Türk dilinin vasitəsilə mümkün olub.
Bir MİLLƏT kimi özümüzü ucuzlaşdırmaqdan, cavanlaşdırmaqdan, dilənçi kimi özgələrindən söz diləmiş kimi qələmə verilməyimizdən sanki həzz alırıq. Lap uzaq keçmişimizdən gələn bu cür özünüaşağılamanın qəti əleyhinəyəm. Çünki
6 MİN İLLİK MİXİ YAZININ YARADICISI, BƏŞƏRİN İLKİN SİVİLİZASİYASI SAYILAN ALİ MƏDƏNİYYƏTİN SAHİBİ BİZİK!
İndi özümüzə tənqidlə yanaşaraq, səbirlə qrammatik söz vahidlərimizin Okeaniya (Ümmanstan?) xalqlarının dillərindəki əks-sədasını “dinləyək”:
I. KOR, KOR-KOR (qara, qaranlıq, zülmət anlamlarında)
Kor-kor - (qara) - Vatrata (Vera`a dili), Vetumboso;
Kur-kur - (qara) - Sasar, Mosina;
Qolu - (qara) -Alite;
Qole-qole - (qara) - Murray adasında yashayanlarm dilində;
Korema-korema - (qara) - Motu;
Kur-kuram - (qara, qaranliq, zülmət) – Nissan;
Kele - (qara) – Proto-polineziya;
Kuro - (qara) – Yapon.
***
“Kor-kor” Mixi yazılarda ‘kur-kur’ kimi də işlədilir. Ümumiyyətlə mixi yazıları dövründə dilimzdə indi 4 qrammatik funkisya verdiyimiz "O" səsi heç olmayıb. Ulu Şairəmiz Bida Həmmədaninin şeirində oxuyuruq:
“Əşi qan a azca, muunma (kədərləndirmə) alləmü, Həmmədan kuku,
Əşi KUR-KURA muunma alləmü, Həmmədan kuku.”
– 3200 il öncə.
Mənim dogma Nüvədi kəndimin ləhcəsində də “kor” “kur” kimi işlədilirdi. Məs.:
“Kur kura kur demasa, boğrı çottar”.
Kənd əhli “kur” sözünü “zülmət” anlamında da işlədirdi lap Motu dilindəki kimi:
“Gecanın kur qarannığında leysan yoğiş bizi Banddüzü yuxuşində yoman haxlədi.”
Özümü haxlayıb bir dəfə - baş yaylaqdan arana enəndə - o qədər sevinmişəm, sevinmişik ki. Avqust ayında kənddə yağış!
***
II. QUYU (ŞAXTA anlamında)
Qu-qu - (quyu) – Ouma, Maqori, Yoba, Bina dillərində;
Ku, ko - " - " - Kapampanqan, Malay Taqaloq;
Du - " - " - Loyaltı adası;
go, gu, ku - " - " - Yeni Hebrid;
K - " - " - Banks adası;
qu, `-qu - " -" – Fiji;
Ku - " - " - Solomon adası, Maori.
III. ƏGƏR
Ata, aka – (əgər) – Polineziya –
Ato - (nə vaxtsa) Malayziya (?)
Amma yadıma gəlir "The Turkic World - Türk Dünyası" jurnalı nəşr edəndə Qırğızstandan bir alim xanım məqalə təqdim eləmişdi. A "Əgər" sözünü farsdan aldığımızı iddia edirdi. Mən ana anlatdım ki, ƏGƏR Bizim dogma sözümzdür, əgər kimdə vara, o onu bizdən alıb. Sözü çıxartdı məqaləsindən. Gördüyünüz kimi, onu “farslar Polineziya adalarına da daşıyıblarmış”…
IV. BU (işarə əvəzliyi)
Bi bi - - Tairora, Qadsup, Ava, Auyana;
V. OD (Günəş və günorta anlamlarında)
Ad – Günəş anlamında - Gedaqed, Bilbil, Takia;
Aad - " - " – Biliau;
Ake-ake - " - " - Kuanua;
Adaw – “ – “ – Kadai;
Adraw – ” – “ - İndonezia; Kadai;
Aldo – ” – “ - Kapampanqan, Ifuqao;
Adlaw – “ – “ - Aklanon, Bikol, Cebuano, Ilonqqo;
Udtroadlaw – günorta – Aklanon;
Udto- “ – “ – Bikol, Cebuano;
Aga - səhər - Ionqqo və ya Bisinava dili-Filippin, 9 milyon, Bikol;
Agahon- " - " - Aklanon.
_________________________
1-ci xəritədə bəzi Okeania adaları
2-ci-3-cü xəritələrdə Babildən söz vahidlərinin miqrasiya yolları
***
ARDI VAR.
Tariyel Azerturk
Teref.az