Leonardo da Vinçinin İNQİLABİ KƏŞFİ üzə çıxdı
23-09-2016, 01:50
Leonardo da Vinçinin bəzi əsərləri bu günə qədər araşdırmaçılar tərəfindən diqqətdən yayınıb. Ancaq son olaraq bu şəkillər arasında kəşf edilən bir səhifə, mövzunu araşdıran elm insanlarını şoka salıb. Publika.az xəbər verir ki, Kembric Universitetinin professoru İan Hutçinks tərəfindən kəşf edilən bu səhifə 1493-cü ilə aid bir eskiz idi. Bu şəkilin elm dünyasında böyük qarışıqlıq yaratmasının səbəbi sürtünmə qanunlarına dair bilinən ən köhnə qaynağın olmasıydı. Da Vinçinin sürtünmə üzərinə ilk sistematik işi icra edən ad olduğu bilinirdi, ancaq bu qanunları nə vaxt və necə əldə etdiyinə dair heç bir fikir yox idi. Bu səbəblə professor Hutçinks da Vinçinin şəkillərini xronoloji olaraq sıralama və düşüncə prosesinin irəliləyişini ortaya çıxarma işinə girişdi. Həmin eskizə maraq əslində 20-ci əsrin əvvəllərinə söykənir. Ancaq ona maraq o zamanlar səhifənin üst hissəsində iştirak edən qadın təsviri və altında yazan "Cosa bella mortal passa e qeyri dura" yazısı olub. Azərbaycancası ilə desək, "Gözəllik keçicidir və əsla sonsuza qədər davam etmir"dir. Eskiz 1920-ci illərin araşdırmaçıları tərəfindən əhəmiyyətsiz rəsmlər arasında qiymətləndirilərək üzərində araşdırma aparılmayıb. Aradan demək olar ki, bir əsr keçdikdən sonra Hutçinks bu səhifəni təkrar nəzərdən keçirərək fərqinə varır ki, kobud çəkilmiş həndəsi şəkillər, əslində silinderdən sallanan ağırlıqların göstəricisidir. Alimlər bu gün sürtünmə qanunları üzərində işləyərkən fərqində olmadan ilk dəfə Da Vinçi tərəfindən çəkilmiş rəsmlərin eskizlərindən istifadə edirlər. Hutçinksin araşdırdığı rəsmlər Leonardo da Vinçinin sürtünmə qanunlarını hələ 1493-ci ildə ortaya çıxardığını sübut edir. İndiyə qədər bu qanunları fransız alimi Guillaume Amontonsun kəşf etdiyi bilinirdi. Bu araşdırmadan sonra məlum oldu ki, Amontonsun kəşfi Vinçinin kəşfindən iki əsr sonraya məxsusdur. Leonardo da Vinçi İntibah dövrünün riyaziyyat, fizika, memarlıq ustadlarından və ən böyük sənətçilərindən biri idi. Bu gün istifadə etdiyimiz bir çox texnologiyanın və ixtiranın prototipini hazırlayan Vinçi, zamanının, hətta bəlkə də bizim dövrümüzün də ən böyük insanıdır.